बायोप्रिंटर तंत्राने भरतील मोठ्या जखमा

बहुतांश लोकांना संगणक आणि प्रिंटर यांचा एकच उपयोग म्हणजे प्रिंट करणे माहीत असतो. मात्र, जग आता थ्रीडी प्रिंटर तंत्राकडे वळले आहे. त्याचाच एक भाग असलेल्या बायोप्रिंटर तंत्रज्ञानाने वैद्यकीय क्षेत्रामध्ये क्रांती होण्याची शक्यता आहे. मोठ्या जखमा किंवा भाजलेल्या त्वचा भरण्यासाठी त्याच रुग्णांच्या पेशींचा वापर बायोप्रिंटर तंत्राने करण्यात अमेरिकन संशोधकांना यश आले आहे. आपल्याला संगणकांवरून दिलेली प्रिंट एखाद्या प्रिंटरमधून येणे इतकेच माहीत असते. त्यापेक्षा प्रगत असे थ्रीडी प्रिंटर हे तंत्रज्ञान भविष्यामध्ये प्रचंड उलथापालथ करणारे तंत्रज्ञान मानले जात आहे. या तंत्रज्ञानामध्ये सध्याच्या संपूर्ण उद्योगक्षेत्र आणि कामगार क्षेत्रावर चांगला आणि वाईट दोन्ही परिणाम करण्याची क्षमता आहे. त्याचीच एक बाजू असलेल्या थ्रीडी बायोप्रिंटरमधील एक नावीन्यपूर्ण संशोधन अमेरिकेमध्ये करण्यात आले. या प्रिंटरद्वारे माणसांच्या जखमांवर पेशींच्या साह्याने थर देणे शक्य होणार आहे. एकावर एक दिलेल्या अशा थरामध्ये जखमा लवकर भरून येतील, असा दावा संशोधकांनी केला आहे. अमेरिकेतील वेक फॉरेस्ट इन्स्टिट्यूट फॉर रिजनरेटिव्ह मेडिसीन (व्हिफार्म) येथील सहायक प्रो. सीन मर्फी यांनी सांगितले, की सर्वांत महत्त्वाची बाब म्हणजे हे तंत्रज्ञान, यंत्रणा सहजतेने प्रत्यक्ष जागेवर नेणे शक्य आहे. मोठ्या जखमांचे स्कॅनिंग करून, त्याचा आकार निश्चित करण्यात येतो. त्यानंतर त्या जागेवर आवश्यक तितक्या पेशींचे थर दिले जातात. असे काम करतो बायोप्रिंटर ः सामान्य त्वचेच्या मुख्य पेशी (डेर्मल फिब्रोब्लास्ट आणि इपिडेर्मल केराटिनोसायट्स) या लहान बायोप्सीद्वारे सहजतेने वेगळ्या केल्या जातात. जखमा भरून येण्यामध्ये फिब्रोब्लास्ट या पेशीद्वारे होणारी पेशीबाह्य जुळवाजुळव आणि टकराव यांचा मुख्य वाटा असतो. तर केराटिनोसायट्स या पेशी प्रामुऱ्याने त्वचेच्या सर्वांत बाहेरील थरांमधील एपिडेर्मिसमध्ये आढळतात. या पेशी हायड्रोजेलमध्ये मिसळून बायोप्रिंटरमध्ये ठेवल्या जातात. या उपकरणामध्ये असलेल्या अंतर्गत प्रतिमांकन तंत्र आणि सॉफ्टवेअरला पुरवलेल्या माहितीनुसार प्रिंट हेड जखमेच्या नेमक्या जागेवर पेशींचे थर देत जातो. एकावर एक असे दिल्याने जखम लवकर भरून येते. हे संशोधन ‘जर्नल सायंटिफिक रिपोर्टस्’ मध्ये प्रकाशित करण्यात आले आहे. संशोधकांनी या यंत्रणेच्या पूर्ववैद्यकीय प्रारूपांवर यशस्वी चाचण्या घेतलेल्या आहेत. पुढील टप्प्यामध्ये माणसांवर वैद्यकीय चाचण्या घेण्यात येणार आहेत. सध्याची त्वचा पुनर्रोपणाची पद्धत ः

यासाठी उपयुक्त