पिकातील तेलाचे प्रमाण वाढविण्यासाठी शाश्वत पद्धती विकसित

तेलबिया पिकातील तेलाचे प्रमाण शाश्वत पद्धतीने वाढविण्यासाठी जनुकीय सुधारणांचा मार्ग उपयुक्त ठरू शकतो. सिंगापूर येथील नानयांग तंत्रज्ञान विद्यापीठातील संशोधकांनी प्रयोगशाळेतील स्थितीमध्ये बियातील तेलाचे प्रमाण १५ टक्क्यांपर्यंत वाढविण्याची पद्धत विकसित केली आहे. या पद्धतीचा उपयोग कॅनोला, सोयाबीन आणि सूर्यफूल या पिकांमध्ये करणे शक्य आहे. प्रत्येक तेलबिया पिकाच्या जनुकीय पातळीवर त्यातील तेलाचे प्रमाण किती असणार हे ठरलेले असते. बियातील तेलापैकी अधिक भाग हा बियांच्या अंकुरणाच्या प्रक्रियेमध्ये ऊर्जेचा स्रोत म्हणून वापरला जातो. जागतिक पातळीवर तेलांची मागणी सातत्याने वाढत आहे. सोयाबीनसह विविध तेलबिया पिकांवर आधारित प्रक्रिया उद्योग अब्जावधी डॉलर्सचा झाला आहे. बियांमध्ये तेलाचे प्रमाण वाढविण्याच्या उद्देशाने सिंगापूर येथील नानयांग तंत्रज्ञान विद्यापीठातील जैवशास्त्र विद्यालयातील सहायक प्रा. वेई मा यांच्या नेतृत्वाखाली संशोधन करण्यात आले. त्यांनी वनस्पतीतील तेलाच्या उत्पादनासाठी आवश्यक प्रथिन ओळखण्यात आले आहे. या प्रथिनांमध्ये सुधारणा करण्याची पद्धतही तयार केली आहे. या सुधारणांमुळे बियांवर सुरकुत्या दिसत असल्या तरी त्यातील तेलांचे प्रमाण नैसर्गिक प्रमाणापेक्षा १५ टक्क्यांपर्यंत वाढत असल्याचे दिसून आले आहे. या गुणधर्मामुळेच या प्रथिनांना रिंकल्ड १ किंवा WRI१ असे नाव दिले आले. हे संशोधन जर्नल प्लॅंट सिग्नलिंग अॅँड बिहेव्हियरमध्ये प्रकाशित करण्यात आले आहे. या संशोधनासाठी पेटंट घेण्यात येणार असून, त्यासाठी अर्ज केला आहे. आपल्या संशोधनाविषयी माहिती देताना प्रो. मा यांनी सांगितले, की तेलबिया पिके ही आपल्या शेती आणि आहारपद्धतीतील महत्त्वाचा घटक आहे. जमिनीची मर्यादा आणि पर्यावरणातील बदलांमुळे उत्पादनामध्ये होत असलेल्या घटीच्या पार्श्वभूमीवर तेलाचे उत्पादन वाढविण्याचे आव्हान आपल्यासमोर आहे. आमच्या संशोधनातून तेलबियातील तेलांचे प्रमाण वाढविण्याची शाश्वत आणि अत्यंत कार्यक्षम पद्धत पुढे आलेली आहे. त्यामुळे आर्थिकदृष्ट्या मोठा फायदा या उद्योगाला होणार आहे. या आधीच्या एका संशोधनामुळे सोयाबीन तेलाच्या उत्पादनामध्ये १.५ टक्क्याने वाढ (त्यांच्या कोरड्या वजनाच्या) झाली असता अमेरिकेतील बाजारपेठेमध्ये १.२६ अब्ज इतकी उसळ घेतली होती. त्या तुलनेमध्ये या संशोधनामध्ये १५ टक्क्यांपर्यंत वाढ मिळण्याची अपेक्षा आहे. संशोधन आणि त्याचा फायदा ः

प्रतिक्रिया ः २०१७ मध्ये जागतिक तेलाचे उत्पादन १८५ दशलक्ष टनापर्यंत पोचले आहे. WRI१ या तेलनियंत्रण प्रथिनांमुळे मका, सोयाबीन, कॅनोला आणि नारळासारख्या पिकांमध्ये तेलाच्या प्रमाणावर नियंत्रण ठेवले जाते. प्रो. वेई मा यांच्या संशोधनामुळे जागतिक तेल उत्पादन व्यवसायाच्या फायद्यामध्ये वाढ होणार असल्याची माहिती कॅलिफोर्निया येथील सिंथेटिक जिनोमिक्स या कंपनीतील वरिष्ठ संशोधन डॉ. एरीक मोईलरींग यांनी सांगितले.