मच्छरदाण्यांवरील कीटकनाशकांचे प्रमाण, कार्यक्षमता मोजणे झाले शक्य

डासांद्वारे प्रसार होणाऱ्या रोगांपासून बचावासाठी कीटकनाशकांचा वापर केलेल्या जाळ्या किंवा मच्छरदाणी उपयुक्त मानल्या जातात. मात्र, या मच्छरदाणींवर असलेल्या कीटकनाशकांचे प्रमाण व त्याची कार्यक्षमता किती आहे, याचा अंदाज घेता येत नाही. या कीटकनाशकांचे मापन करण्याची नेमकी पद्धती उत्तर कॅरोलिना राज्य विद्यापीठ व अमेरिकन रोग नियंत्रण आणि प्रतिबंध केंद्रातील संशोधकांनी एकत्रितरीत्या तयार केली आहे. डासांच्या चाव्यांनी झोप खराब होतेच, पण त्यामुळे मलेरियासारख्या प्राणघातक रोगांचा प्रसार होत असल्याने त्यांचे गांभीर्य आणखी वाढते. अनेक विकसनशील देशांमध्ये ग्रामीण भागामध्ये विजेची अनुलब्धता किंवा अनियमित वितरणामुळे विजेवरील डास पळवणारी उपकरणे फारशी फायदेशीर ठरत नाही. अशावेळी जगभरामध्ये मच्छरदाणी किंवा कीटकनाशकयुक्त मच्छरदाण्याचा वापर केला जातो. मात्र, या मच्छरदाण्यांवरील कीटकनाशकांचे नेमके प्रमाण आणि त्याची कार्यक्षमता किती काळ टिकणार आहे, याचा अंदाज येत नाही. परिणामी कार्यक्षमता संपलेल्या मच्छरदाण्यांचा वापर होत राहून धोक्यामध्ये वाढ होते. त्याविषयी माहिती देताना संशोधक चाऊंन्झेन झोऊ यांनी सांगितले, की जाळ्यावरील कीटकनाशकांचे प्रमाण व सर्व भागांपर्यंत वितरण अत्यंत महत्त्वाचे असून, त्यावर त्याची कार्यक्षमता ठरते. सध्या मच्छरदाण्यांवर सर्वाधिक वापरल्या जाणाऱ्या दोन कीटकनाशकांचे मापन करण्याची पद्धत आम्ही विकसित केली आहे. थोड्याच काळात अन्य कीटकनाशकांचेही मापन करणे शक्य होईल.