माती संवर्धनासोबत कॉफी बेरीचे नुकसान टाळणे शक्य
माती संवर्धनासोबत कॉफी बेरीचे नुकसान टाळणे शक्य

माती संवर्धनासोबत कॉफी बेरीचे नुकसान टाळणे शक्य

कॉफीच्या काढणीसाठी मोठ्या यंत्राचा वापर केला जातो. त्यामुळे जमीन घट्ट होत राहतात. त्याचप्रमाणे २० टक्क्यांपर्यंत कॉफी बेरी खाली पडून नुकसान होते. हे दोन्ही नुकसान टाळण्यासाठी संशोधकांनी उत्तम शोधण्याचा प्रयत्न केला आहे. सबसॉयलरनंतर क्रशरचा वापर केल्याने कॉफी बेरींचे नुकसान कमी होत असल्याचा निष्कर्ष काढला आहे. कॉफी हे ब्राझील येथील सर्वांत मोठ्या क्षेत्रावर घेतले जाणारे पीक आहे. येथील अनुकूल वातावरणामुळे कॉफी बिया पक्व होण्याचा कालावधी सर्व बागांसाठी काही आठवड्यांमध्ये येतो. परिणामी काढणीसाठी मनुष्यबळ उपलब्ध होत नसल्याने यांत्रिक पद्धतीने काढणीचा पर्याय बहुतांश सर्व शेतकरी अवलंबतात. मात्र, वाढत्या यांत्रिकीकरणामुळे सुलभता वाढली असली तरी काही समस्यांमध्ये वाढ झाली आहे. यावर मात करण्यासाठी ब्राझील येथील सावो पावलो राज्य विद्यापीठातील कृषिशास्त्र तज्ज्ञ तियागो डी ओलिवेरा तॅव्हेरास व सहकाऱ्यांनी प्रयत्न सुरू केले. समस्या

  • काढणीदरम्यान २० टक्क्यांपर्यंत कॉफी बेरी जमिनीवर पडून खराब होतात. यात यांत्रिक अकार्यक्षमतेसोबतच पाऊस, वारा, रोग आणि किडींचा प्रादुर्भाव अशा कारणांचा समावेश असतो. या खाली पडलेल्या बिया यांत्रिक पद्धतीने झाडून गोळा केल्या जातात.
  • काढणीसह वरील कारणांसाठी वापरल्या जाणारी यंत्रे ही वजनाने जड असल्याने माती घट्ट होते. त्याचा विपरीत परिणाम झाडांच्या मुळ्यांच्या वाढीवर होतो. यावर पर्याय म्हणून उत्पादक घट्ट जमीन मोकळी करण्यासाठी सबसॉयलिंग केले जाते. यात ट्रॅक्टरच्या मागे लांब पात्यांच्या साह्याने माती मोकळी केली जाते. मात्र, यात सपाट जमिनीची वासलात लागते. अशा जमिनीवरून काढणी यंत्र चालताना खाली- वर चालत असल्याने काढणी योग्य प्रकारे होत नाही.
  • या दोन्ही कारणामुळे माती मऊ राखण्यासाठी मशागतीमध्ये आणखी वाढ होते. उदा. मातीची मोठी ढेकळे फोडण्यासाठी कुळवणी करावी लागते.
  • उपाययोजना ः

  • या समस्यावर मात करण्यासाठी तॅवेरास व गटाने विविध तंत्रावर काम करून त्यातील सर्वोत्तम पर्याय मिळवला आहे. त्यांनी शेतकऱ्यांना मातीच्या व्यवस्थापनासाठी चार पर्यायावर काम केले.
  • नियंत्रित गटामध्ये कोणतेही व्यवस्थापन केले नाही. यामुळे यंत्राच्या चालण्यासाठी योग्य स्थिती असली तरी पिकाच्या दृष्टीने फारशी समाधानकारक स्थिती राहत नाही.
  • कुळवणीनंतर सबसॉयलिंग करणे. संशोधकांना कुळवणीमुळे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होत असल्याचे दिसून आले. त्याचप्रमाणे त्यानंतर सबलॉयलिंग करावे लागत असल्याने खर्चामध्ये वाढ होते.
  • सबसॉयलर, कुळवणी आणि क्रशर वापर. ही प्रक्रियाही सातत्यपू्र्ण कार्यक्षम ठरत नाही; तसेच एक पायरी वाढल्याने खर्चामध्ये वाढ होते.
  • सबसॉयलरचा क्रशर नंतर वापर. ही पर्याय सर्वात उत्तम असल्याचे संशोधकांना आढळले. यातून कॉफी काढणीतील नुकसान कमी होते. कामातही सुलभता मिळते.
  • जमिनीवर पडलेल्या कॉफी बेरी तशाच पडू देणे, हा काही चांगला पर्याय नाही. अशा खाली पडलेल्या कॉफी बियातून कॉफी बागांमधील दुसऱ्या क्रमांकाची कीड कॉफी बोरर या किडींची पैदास वाढते. त्याचप्रमाणे खाली पडलेल्या बियांनाही बऱ्यापैकी दर मिळत असल्याने त्या मिळवणे फायद्याचाच सौदा ठरत असल्याचे तॅव्हेरास यांनी सांगितले.
  • Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Related Stories

    No stories found.
    Agrowon
    agrowon.esakal.com