नागली अवस्था - फुटवे नागली लागवडीला एक महिना पूर्ण झाला असल्यास, नत्रयुक्त खताचा दुसरा हप्ता हेक्टरी ४० किलो (युरिया ८७ किलो) याप्रमाणे द्यावा. आंबा व काजू ः
१० वर्षे व त्यापेक्षा अधिक वयाच्या आंबा झाडांना आकारमानानुसार पॅक्लोब्यूट्राझॉल द्यावे. त्यासाठी प्रत्येक झाडाला पूर्व-पश्चिम आणि दक्षिण उत्तर व्यास मोजून त्याची सरासरी काढावी. प्रतिमीटर सरासरी व्यासासाठी पॅक्लोब्यूट्राझोल ३ मिली द्यावे. त्यासाठी पॅक्लोब्यूट्राझोलची आवश्यक मात्रा तीन ते पाच लिटर पाण्यात मिसळून १० ते १२ सें.मी. खोल असे सम अंतरावर २५ ते ३० खड्डे करून त्यात वरील द्रावण सम प्रमाणात ओतावे. नंतर खड्डे मातीने बुजवून टाकावेत. पावसाची तीव्रता अधिक असलेल्या दिवसांत पॅक्लोब्यूट्राझोल देऊ नये. काजूच्या ४ वर्षांवरील झाडांना प्रत्येक ४ घमेले शेणखत किंवा हिरवळीचे खत, २ किलो युरिया, १.५ सिंगल सुपर फॉस्फेट आणि ५०० ग्रॅम म्युरेट ऑफ पोटॅश ही खते झाडाच्या विस्ताराच्या थोडी आत बांगडी पद्धतीने चर खोदून द्यावीत. आंबा व काजू बागेतील गवताच्या नियंत्रणासाठी गवताची कापणी विळ्याच्या किंवा गवत कापणी यंत्राच्या साह्याने करावी. आंबा व काजू झाडांवर फांदेमर रोगाचा प्रादुर्भाव दिसून येत आहे. त्याच्या नियंत्रणासाठी रोगग्रस्त फांद्या कापून घ्याव्यात. कापलेल्या झाडांच्या जागी बोर्डोपेस्ट लावावी. वेलवर्गीय भाज्यांना काठीचा आधार द्यावा. भाजीपाला क्षेत्रातील तणांची काढणी करून पीक स्वच्छ ठेवावे. प्रतिगुंठे क्षेत्रासाठी ७२० ते ८५० युरिया खताचा एक तृतीयांश हप्ता द्यावा. मंडपाची व्यवस्था करावी. वेलवर्गीय भाजीपाला पिकांवर फळमाशींचा प्रादुर्भाव होतो. त्याच्या नियंत्रणासाठी रक्षक सापळे हेक्टरी ४ या प्रमाणात लावावेत. वेलवर्गीय भाजीपाला पिकामध्ये पाने खाणारी अळी, तांबडे भुंगे, तुडतुडे, मावा इ. किडींचा प्रादुर्भाव होऊ शकतो. त्यांच्या नियंत्रणासाठी मॅलेथिऑन २ मिली किंवा डायमिथोएट १.५ मिली प्रतिलिटर पाणी याप्रमाणे फवारणी करावी. गरजेनुसार पुढील फवारणी १० ते १५ दिवसांच्या अंतराने घ्यावी. भाजीपाला पिकामध्ये केवडा रोगाचा प्रादुर्भाव दिसत असल्यास, रोगग्रस्त पाने काढून नष्ट करावीत. मॅन्कोझेब २.५ ग्रॅम प्रतिलिटर याप्रमाणे फवारणी करावी. भात अवस्था - पोटरी ते लोंबी बाहेर येण्याची अवस्था.
पीक पोटरी अवस्थेत असताना शेतामध्ये पाण्याची पातळी ५ ते १० सेंमीपर्यंत ठेवावी. भात क्षेत्रातील बांधाची योग्य ती बांधबंदिस्ती करून घ्यावी. बांधावरील तणांचा बंदोबस्त करावा. कमी पावसाच्या स्थितीत भात पिकावर निळे भुंगेऱ्याचा प्रादुर्भाव अनेक ठिकाणी दिसत आहे. असा प्रादुर्भाव दिसून येताच, त्यांच्या नियंत्रणासाठी, फवारणी प्रतिलिटर पाणी क्विनॉलफॉस (२५ टक्के प्रवाही) ४ मिली किंवा लॅंबडा सायहॅलोथ्रीन (५ टक्के) अर्धा मिलि. भातामध्ये खोड किडीचा प्रादुर्भाव आढळून आल्यास किडीच्या नियंत्रणासाठी हेक्टरी क्विनॉलफॉस (५ टक्के) १५ किलो यापैकी एका कीटकनाशकांचा वापर जमिनीमध्ये ओल असताना करावा. पुरेशा ओलाव्याअभावी किंवा उताराच्या जमिनीमध्ये दाणेदार कीटकनाशक वापरणे शक्य नसल्यास, फवारणी प्रतिलिटर पाणी क्विनॉलफॉस (२५ एफ) ३.२ मिली किंवा कारटॅप हायड्रोक्लोराईड (५० टक्के) २ ग्रॅम. भात पिकास नत्राची तिसरी मात्रा हेक्टरी २० किलो (युरिया ४३.५ किलो) या प्रमाणात द्यावी. नारळ आणि सुपारी ः नारळ बागेमध्ये गेंडा भुंगा होण्यापासून रोखण्यासाठी बागेतील शेणखताच्या खड्ड्यामध्ये दर दोन महिन्यांनी क्लोरपायरीफॉस २ मिली प्रतिलिटर या प्रमाणात फवारणी करून घ्यावी. सोंड्या भुंगा नियंत्रणासाठी खोडावर १ मीटर उंचीवर गिरमिटाच्या साह्याने १५ ते २० सेंमी खोल तिरपे छिद्र पाडावे. त्यामध्ये शिफारशीत कीडकनाशक नरसाळ्याच्या साह्याने ओतावे. सिमेंटच्या साह्याने छिद्र बंद करावे. बागेमधील अतिरिक्त पावसाच्या पाण्याचा निचरा होण्यासाठी चर खोदून घ्यावेत. तीन वर्षांवरील प्रत्येक सुपारीच्या झाडास १ घमेले शेणखत किंवा कंपोस्ट खत, १२ किलो हिरवळीचे खत, १६० ग्रॅम युरिया, ५०० ग्रॅम सिंगल सुपर फॉस्फेट, १२५ ग्रॅम म्युरेट ऑफ पोटॅश असा खताचा पहिला हप्ता द्यावा. सुपारीवरील कोळे रोग या बुरसीजन्य रोगाचा प्रादुर्भाव आढळून आल्यास झाडावरील वाळलेल्या झावळ्या, शिंपूटे काढून घ्यावीत. पानांच्या बेचक्यात बोर्डो मिश्रण १ टक्के किंवा कॉपर ऑक्सिक्लोराइड ३.७५ ग्रॅम प्रतिलिटर पाणी याप्रमाणे मिसळून फवारणी करावी. पावसाचे प्रमाण कमी असल्यास पाणी देण्याची व्यवस्था करावी. संपर्क ः ०२३५८ - २८२३८७. (कृषी विद्याविभाग, डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषी विद्यापीठ, दापोली)