मोहरी, जवस लागवड व्यवस्थापन

रब्बी हंगामात तेलबिया पिके अत्यंत महत्त्वाची असून, त्यात मोहरी, जवस अशा पिकांचे प्रमाण तुलनेने कमी होत आहे. या पिकांच्या लागवड व्यवस्थापनाची माहिती घेऊ. जवस जमीन : या पिकासाठी मध्यम ते भारी ओलावा टिकवून ठेवणारी व चांगला पाण्याचा निचरा होणाऱ्या जमिनीची निवड करावी. सुधारित वाण : एन एल -९७ व पी. के. व्ही. एन. एल. -२६० बियाणे : ८ ते १० किलो प्रतिहेक्टरी बीजप्रक्रिया : पेरणीपूर्वी प्रतिकिलो बियाण्यास कार्बेन्डाझीम किंवा थायरम किंवा कॅप्टन २.५ ग्रॅम या प्रमाणात चोळावे. पेरणी अंतर व पद्धत : ४५ x १० सेमी. किंवा ३० x ३५ सेमी. खतमात्रा प्रतिहेक्टरी : कोरडवाहूसाठी - ५० किलो नत्र, २५ किलो स्फुरद बागायतीसाठी -६० किलो नत्र व ३० किलो स्फुरद. अांतर पिके : जवस + हरभरा (४:२), जवस + करडई (४:२), जवस + मोहरी (५:१) उत्पादन : ५ ते ७ क्विंटल प्रतिहेक्टरी मोहरी जमीन : या पिकासाठी मध्यम ते भारी व चांगला पाण्याचा निचरा होणाऱ्या जमिनीची निवड करावी. सुधारित वाण : पुसा जयकिसान, पुसा बोल्ड, शताब्दी आणि जी एम-३ बियाणे : ५ किलो प्रतिहेक्टरी बीजप्रक्रिया : पेरणीपूर्वी प्रतिकिलो बियाण्यास ३ ग्रॅम थायरम चोळावे. पेरणीच्या आधी बियाणे ओलसर पोत्यात ठेवले असता उगवण चांगली होते. पेरणी अंतर व पद्धत : ४५ x १५ सेमी. किंवा ३० x ३५ सेमी. खतमात्रा प्रतिहेक्टरी : कोरडवाहूसाठी - ४०किलो नत्र, २० किलो स्फुरद -संपूर्ण पेरणीच्या वेळी बागायतीसाठी - ५० किलो नत्र, २५ किलो स्फुरद (अर्धे नत्र व संपूर्ण स्फुरद पेरणीच्या वेळी आणि उरलेले नत्र ३० ते ३५ दिवसांनी) अांतरपिके : गहू + मोहरी (४:२ किंवा ६:२) पाणी व्यवस्थापन : ओलिताची सोय असल्यास, पहिले पाणी शेंगा लागताना (५०ते ५५ दिवसांनी), दुसरे पाणी दाणे भरताना (७०ते ७५ दिवसांनी) उत्पादन : बागायती- १२ ते १५ क्विंटल प्रतिहेक्टरी, कोरडवाहू- ८ ते १० क्विंटल प्रतिहेक्टरी. अंबादास ना. मेहेत्रे, ९५४५३२३९०६ (कृषि विद्या विभाग, पदव्युत्तर महाविद्यालय, महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी.)