शास्त्रीय पद्धतीने पशुपालन, दुग्धोत्पादन आणि विविध प्रक्रिया पदार्थांच्या निर्मितीमुळे जगामध्ये उत्तम दुग्धव्यवसायासाठी नेदरलॅंड या देशाने वेगळी ओळख तयार केली आहे. येथील सरकारने पशुपालन उद्योगासाठी नेदरलॅंड फूड अँड कंझ्युमर प्रॉडक्‍ट सेप्टी ॲथॉरटी ही स्वतंत्र संस्था स्थापन केली आहे. या संस्थेद्वारे देशभरातील शेती आणि पशुपालन उद्योग व्यवसायाचे नियंत्रण केले जाते.
दूध, दुग्धजन्य पदार्थ आणि बीफचा मोठा उत्पादक आणि जास्तीत जास्त निर्यात करणारा देश म्हणून नेदरलॅंडची (हॉलंड) ओळख आहे. गेल्या अनेक वर्षांपासून शास्त्रीय पद्धतीने पशुपालन, व्यवस्थापन आणि प्रक्रिया उद्योगात केलेल्या अथक परिश्रमामुळे नेदरलॅंडने स्वतःची वेगळी ओळख तयार केली आहे. अत्यंत नियोजनबद्ध वाटचाल, पशुपालनासाठी कडक नियम आणि त्याची अंमलबजावणी हे यासाठी कारणीभूत आहे. येथील सरकारने पशुपालन उद्योगासाठी नेदरलॅंड फूड आणि कंझ्युमर प्रॉडक्‍ट सेप्टी ॲथॉरटी ही स्वतंत्र संस्था स्थापन केली आहे. या संस्थेद्वारे देशभरातील शेती आणि पशुपालन उद्योग व्यवसायाचे नियंत्रण केले जाते. गोठ्यामध्ये किती जनावरे ठेवायची, त्यांचे व्यवस्थापन कसे करायचे, जनावरांच्यापासून मिळणारे दूध आणि मासांची गुणवत्ता कशी असावी, आरोग्यदायी उत्पादन कसे घेतले पाहिजे याबाबत संस्था पशुपालकांना मदत करते. पशुवैद्यकामार्फत वापरण्यात येणारी प्रतिजैवके कोणत्या प्रकारची असावीत, त्याचा मानवी आरोग्यावर होणारा परिणाम, त्याचबरोबर एखाद्या प्रतिजैवकाला दाद न देणारे जिवाणू निर्माण होणार नाहीत आणि त्याचा मानवी आरोग्यावर परिणाम होणार नाही, याची काळजी घेऊनच त्याचा वापर करण्याविषयी कडक कायदे तयार केले आहेत. हे सर्व कायदे काटेकोरपणे पशुपालकांच्याकडून पाळले जातात. वेळोवेळी संस्थेतर्फे तपासणीदेखील करण्यात येते. त्यामुळे या देशातील दुग्धजन्य पदार्थ तसेच मांस प्रक्रिया पदार्थांची गुणवत्ता चांगली आहे. उच्च दर्जाचे व्यवस्थापन, समतोल आहार, नियमित लसीकरण, उत्पादित दुधाची प्रत आणि भेसळ प्रतिबंधक कडक कायदे, कमीतकमी मानवी संपर्क, याचबरोबर रेकॉर्ड नोंदणीमुळे जनावरांना कमीतकमी उपचाराची गरज भासते. येथील पशुवैद्यकाचा जास्तीत जास्त वेळ पशुसंवर्धनविषयक मार्गदर्शनात जातो. शास्त्रीय पद्धतीने पशुपालन, दुग्धोत्पादन आणि विविध प्रक्रिया पदार्थांच्या निर्मितीमुळे जगातील उत्तम दुग्धव्यवसायासाठी नेदरलॅंड देशाने वेगळी ओळख तयार केली आहे.
असे आहे गाईंचे व्यवस्थापन
प्रक्रिया उत्पादनांना जागतिक मागणी
नेदरलॅंडमधील पशुपालक तसेच विविध उद्योगसमूह दुग्धोत्पादनाच्याबरोबरीने प्रक्रिया उद्योगामध्ये देखील आघाडीवर आहेत. उत्पादित दुधापासून मोठ्या प्रमाणात चीजचे उत्पादन घेतले जाते. मुरवलेले चीज त्याचबरोबरीने विविध स्वादाचे चीज आणि दही येथील उद्योग समूह बनवितात. चीजनिर्मितीसाठी दुधाची गुणवत्ता, निर्मिती तंत्रज्ञान, अनुकूल हवामान हे घटक महत्त्वाचे ठरतात. या देशात गाईच्या दुधाच्या बरोबरीने शेळ्या आणि मेंढ्यांच्या दुधापासून गुणवत्तापूर्ण चीजची निर्मिती केली जाते. या देशातून जगभरात चीज आणि विविध स्वादाच्या दह्याची निर्यात केली जाते.
- डॉ. व्यंकटराव घोरपडे, ९४२२०४२१९५ (लेखक पशुसंवर्धन विभागामध्ये सहायक आयुक्त म्हणून कार्यरत होते.)
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.