पीक लागवडीसाठी इन्कलाइंड प्लेट प्लांटर

पारंपरिक पद्धतीच्या पेरणीमुळे रोपांच्या विरळणीचा खर्च वाढतो. पेरणीनंतरच्या मशागतीमध्येदेखील बऱ्याच अडचणी येतात. त्यामुळे पिकाचे उत्पादन कमी येते. हे लक्षात घेऊन भोपाळ येथील केंद्रीय कृषी अभियांत्रिकी संस्थेतील तज्ज्ञांनी कोदो, कुटकी, सावा, चिमा, कंगणी आणि रागी या पिकांच्या अचूक पेरणीसाठी पॉवर टिलरचलित इन्कलाइंड प्लेट प्लांटर या यंत्राची निर्मिती केली आहे.

कोदो, कुटकी, सावा, चिमा, कंगणी आणि रागी या पिकांची लागवड प्रामुख्याने महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश, छत्तीसगड, ओरिसा, आंध्र प्रदेश आणि तमिळनाडू राज्यात केली जाते. या पिकांतील पोषक घटक लक्षात घेता सध्याच्या काळात कुपोषण आणि मधुमेह रोगींच्या आहारात या पिकांचा समावेश महत्त्वाचा आहे.  सध्याच्या काळात कोदो, सावा, रागी या पिकांची लागवड पारंपरिक पद्धतीने केली जाते. त्यामुळे बियाणे एक समान अंतर आणि खोलीवर पेरले जात नाहीत, तसेच एकरी बियाणे जास्त लागते. पारंपरिक पद्धतीच्या पेरणीमुळे रोपांच्या विरळणीचा खर्च वाढतो. पेरणीनंतरच्या मशागतीमध्येदेखील बऱ्याच अडचणी येतात. त्यामुळे पिकाचे उत्पादन कमी येते. हे लक्षात घेऊन भोपाळ येथील केंद्रीय कृषी अभियांत्रिकी संस्थेतील तज्ज्ञांनी कोदो, कुटकी, सावा, चिमा, कंगणी आणि रागी या पिकांच्या अचूक पेरणीसाठी पॉवर टिलरचलित इन्कलाइंड प्लेट प्लांटर या यंत्राची निर्मिती केली आहे.

पावर टिलरचलित इन्कलाइंड प्लेट प्लांटर एका वेळी सहा ओळींमध्ये बियाण्यांची अचूक पेरणी. यंत्राचे घटक मुख्य सांगाड्याला जोडलेले असतात.      यंत्रामध्ये २४ खाचा असणारी इन्कलाइंड मीटरिंग प्लेट (६ नग), बियाणे पेटी (६ नग), बियाणे नलिका (६ नग), फण (६ नग), चेन-स्प्रॉकेट मीटरिंग (२ नग), चाके (२ नग) हे मुख्य भाग आहेत.

यंत्राची कार्यप्रणाली

यंत्राचे फायदे

  - महेश जाधव, ८५५२००८२११ (बालाजी नांदेडे हे केंद्रीय कृषी अभियांत्रिकी संस्था, भोपाळ आणि महेश जाधव भारतीय कृषी संशोधन संस्था, नवी दिल्ली येथे कार्यरत आहेत.)