कडवंची : पाणलोटाचं स्वप्न साकार

कडवंची : पाणलोटाचं स्वप्न साकार
कडवंची : पाणलोटाचं स्वप्न साकार

कडवंची गावात जल, मृद संधारण, शेती विकासामध्ये लोकसहभाग, कृषी विज्ञान केंद्रातील तज्ज्ञांचा चांगला सहभाग होता. या प्रकल्पाबाबत मराठवाडा शेती सहाय्य मंडळातील साईट सुपरवायझर शिवाजी बागडे यांनी मांडलेले अनुभव...

मी १९८५ पासून मराठवाडा शेती साहाय्य मंडळामध्ये साईट सुपरवायझर म्हणून कार्यरत आहे. कडवंची गावात पहिल्यापासून पाण्याची समस्या होती. हे लक्षात घेऊन आम्ही गावकऱ्यांच्या सहकार्याने माथा ते पायथा शास्त्रीय पद्धतीने जल, मृद संधारणाची कामे केली. गावकऱ्यांनी डोंगर उतारावर श्रमदानातून सलग समतल चर घेतले. तेथे वनीकरणही केले. डोंगर उतारावरचे ओहोळ दगडी बंधारे घालून अडविले. त्यामुळे पाण्याच्या बरोबरीने मातीचे संधारण झाले. डोंगरावर केलेल्या जलसंधारणाच्या कामामुळे पाणी मुरले. उन्हाळ्यात गावकऱ्यांनी हंड्याने पाणी वाहून वनीकरणातील रोपे चांगल्या प्रकारे जगविली. पाणलोटाच्या कामामध्ये महिलांचादेखील चांगला सहभाग होता.

  डोंगर उताराच्या कामाबरोबरीने आम्ही प्रत्येक शेतकऱ्याच्या शेतीची बांधबंदिस्ती केली. हे शेती बांध घालताना आम्ही त्याला पाइपचे सांडवे केले. याचा फायदा असा झाला की, गावाच्या डोंगर उताराला असलेल्या शेतीपासून ते गावाच्या दुसऱ्या टोकाला असलेल्या नाल्यापर्यंतच्या शेतीमध्ये टप्प्याटप्प्याने पावसाचे पाणी मुरत जाते. डिसेंबरनंतर तळ गाठणाऱ्या विहिरींमध्ये पाणी टिकून राहू लागले. जलसंधारणाच्या कामाबरोबरीने पीक पद्धतीत बदल, फळबाग लागवडीला चालना मिळाली.

गावकऱ्यांच्या समितीतून निर्णय

पाणलोट कामाच्या नियोजनासाठी गावकऱ्यांची पाणलोट समिती स्थापन केली. त्यामुळे श्रमदान नियोजन, गावकऱ्यांच्या समस्या सोडविणे सोपे गेले. संपूर्ण गावाला जल, मृद संधारणाचे महत्त्व समजाऊन सांगणे शक्य झाले. पाणलोटातील प्रत्येक काम हे समितीला दाखविले जायचे. कामाचा ताळेबंद मांडून समितीची मान्यता घेऊन आम्ही पुढील कामाला सुरवात करायचो. पारदर्शक कारभारामुळे पाणलोटाच्या कामामुळे गती मिळाली.

Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

Related Stories

No stories found.
Agrowon
agrowon.esakal.com