त्वचा अन्‌ हृदयविकारात करवंद उपयुक्त

आढळ 

करवंदाचे मोठे काटेरी सदाहरित झुडूप महाराष्ट्रात पानझडी तसेच निमसदाहरित जंगलात आढळते. मोठ्या जंगलात डोंगरकपरीला, माळरानात तसेच रस्त्याच्या कडेला करवंदाच्या दाट जाळ्या पसरलेल्या दिसतात.  

वनस्पतीची ओळख

  औषधी उपयोग करवंदच्या फळामध्ये क जीवनसत्त्व मोठ्या प्रमाणात असते. त्वचाविकार व हृदयविकारात करवंदाची फळे सेवन करावीत. अपचनावर उपाय म्हणून करवंदाचे सरबत प्यावे.

पाककृती   कोवळ्या करवंदाच्या फळाची भाजी साहित्य: २-३ वाट्या कोवळी करवंदाची फळे, २-३ बारीक चिरलेले कांदे, ४-५ ठेचलेल्या लसूण पाकळ्या, अर्धा चमचा हळद, १-२ चमचे लाल मिरची पावडर, अर्धा चमचा धणेपूड, फोडणीसाठी जिरे, मोहरी, तेल, चवीपुरते मीठ व गूळ. कृती: प्रथम करवंदाची फळे स्वच्छ धुऊन हळूवार ठेचून त्यातील बिया काढून घ्याव्या. नंतर फोडणीसाठी कढईत तेल गरम करून त्यात जिरे, मोहरी टाकून त्यात बारीक चिरलेला कांदा, लसूण मंद आचेवर शिजवून नंतर लाल मिरची पावडर आणि हळद टाकून चांगले परतवून घ्यावे. चवीप्रमाणे मीठ व गूळ घालून झाकण ठेऊन मऊ होईपर्यंत शिजवून घ्यावे.      पिकलेल्या करवंदाचे सरबत साहित्य : ४-५ वाट्या पिकलेली करवंद, चवीपुरते मीठ व साखर. कृती: प्रथम करवंद स्वच्छ पाण्याने धुऊन घ्यावी. एका पसरट चाळणीत घेऊन त्याखाली एक पातेले ठेऊन दाबून त्यातून रस काढून घ्यावा. वर उरलेला चोथा एकत्र करून त्यात थोड पाणी  घालून थोडावेळ तसाच ठेवावा. व नंतर मूळ रसात गाळून टाकावा. चवीप्रमाणे मीठ व साखर मिसळावी. हे सरबत लगेच तयार करून पिण्यासाठी उत्तम. साठवून ठेऊ नये. करवंदापासून पौष्टिक आणि टिकाऊ असे लोणचे बनवता येते.  

ई-मेल : ashwinichothe7@gmail.com (क. का. वाघ उद्यानविद्या महाविद्यालय, नाशिक)