बहुगुणी तेलबिया पीक लक्ष्मीतरू

लक्ष्मीतरू (शास्त्रीय नाव - Simarouba glauca) हे तेलबिया देणारे झाड आहे. त्याचे मूळ स्थान दक्षिण अमेरिकेतील फ्लोरिडा हे असून, तिथे त्याला पॅराडाईज ट्री म्हणजे नंदनवन झाड म्हणून ओळखले जाते. त्याच्या बियामध्ये ६५ टक्के तेल असते. हे तेल खाद्यतेल म्हणून वापरले जाते. त्याचप्रमाणे या वनस्पतीच्या प्रत्येक भागात औषधी गुणधर्म आहे. याला पिवळ्या रंगाची फुले येतात, याची फळे करड्या रंगाची असतात.  भारतामध्येही अलीकडे लक्ष्मीतरूची लागवड केली जात असून, तमिळनाडू, कर्नाटकसह महाराष्ट्रातही लागवड होताना दिसते. लागवड ः

उत्पादन ः एका चांगल्या वाढलेल्या झाडापासून १५ ते ३० किलोपर्यंत बियांचे उत्पादन मिळू शकते. त्यातून २.५ ते ५ किलो तेलाचे उत्पादन मिळते. प्रति वर्ष हेक्टरी १ ते २ हजार किलो तेलांचे उत्पादन होऊ शकते. साधारण तेवढ्याच वजनाची पेंड उपलब्ध होते. उपयोग –

औषधी गुणधर्म ः लक्ष्मीतरूच्या झाडाची पाने व पानाचा अर्क तापावर उपचार करण्यासाठी वापरतात. पानांचा कडवटपणा नैसर्गिक प्रतिबंधात्मक क्षमता वाढविते. त्यातील जिवाणूविरोधी आणि कर्करोगविरोधी गुणधर्मामुळे कर्करोग व ट्युमरच्या उपचारात उपयोगी ठरू शकतात. विशेषतः पहिल्या व दुसऱ्या टप्प्यातील कर्करोगासाठी फायदेशीर असल्याचे मत आहे. पानांमध्ये असलेल्या क्वासीन या रसायनाचा वापर एकपेशीय सजीवांमुळे झालेली विषबाधा, अतिसार आणि मलेरिया यावरील उपचारात केला जातो. जठराची सूज, अपचन, अतिसार, चिकनगुनिया यावरील उपचारासोबतच भूक आणि पचन सुधारण्यास मदत करते. झाडाचा सालामध्ये ही खूप औषधी गुणधर्म आहेत. फायदे ः

समाधान खुपसे, ९७६६८६४००८ (पदव्युत्तर विद्यार्थी, अन्न प्रक्रिया तंत्रज्ञान विभाग, सॅम हिगिनबॉटम कृषी, प्रौद्योगिकी आणि विज्ञान विश्वविद्यालय, प्रयागराज, उत्तर प्रदेश.)