जारकरवाडी (ता. आंबेगाव, जि. पुणे) येथील ऋतुजा नितीन ढोबळे या बाजारपेठेची मागणी लक्षात घेत पारंपरिक पिकांच्या बरोबरीने शेवगा तसेच चाऱ्यासाठी मका पिकाची लागवड करतात. याचबरोबरीने पूरक उद्योगाच्यादृष्टीने गव्हाकुंर पावडरनिर्मितीस देखील त्यांनी सुरवात केली आहे.
जारकरवाडी (ता. आंबेगाव, जि. पुणे) येथील ऋतुजा नितीन ढोबळे यांनी शेतीला पूरक व्यवसाय म्हणून प्रक्रिया उद्योगाच्यादृष्टीने अभ्यास सुरू केला. या दरम्यान गव्हाकुंराच्या उपयोगाबाबत माहिती मिळाली. त्यानुसार त्यांनी गव्हांकुर पावडर तयार करण्याचा उद्योग सुरू करण्याचा विचार केला. सुरवातीला पुरेशी माहिती नसल्याने अनेक अडचणी आल्या. परंतु, त्यांचे पती नितीन यांची चांगली मदत आणि मार्गदर्शन मिळाल्याने गव्हाकूर निर्मितीला सुरवात केली. सुरवात करताना ऋतुजा ढोबळे यांनी प्रथम कुंड्यांमध्ये गव्हांकुर उत्पादनाचा प्रयोग केला. त्यानंतर उत्पादनाचा अंदाज येताच त्यांनी शेतीमध्ये एक मीटर बाय एक मीटर अंतराचे वाफे तयार करून गव्हांकुर उत्पादनास सुरवात केली. सुरवातीला दररोज गव्हाकुंराचा रस तयार करून परिसरातील ग्राहकांना पुरवठा केला. त्यास चांगला प्रतिसाद मिळाला. परंतु तयार रस जास्त काळ टिकत नसल्याने त्यांनी गव्हांकुर पावडर बनविण्याचा निर्णय घेतला. मागणी वाढू लागल्याने २०११ मध्ये त्यांनी दोन गुंठे क्षेत्रावर गादीवाफे करून गव्हांकुर उत्पादनास सुरवात केली. गेल्या दोन वर्षांपासून सेंद्रिय खताचा वापर केलेल्या वीस गुंठे क्षेत्रात पाच फूट रूंदीचे गादी वाफे तयार करून त्यावर गव्हाची पेरणी सुरू केली. गव्हाकुरांची पावडर आणि तयार रसाला आजारी व्यक्तींच्या उपचारासाठी आयुर्वेदिक वैद्यांकडून चांगली मागणी असल्यामुळे कमी कालावधीत मागणी वाढू लागली.
गव्हांकुर निर्मितीस मिळाली गती
असे आहे विक्री नियोजन
गव्हांकुर पावडर विक्रीबाबत ऋतुजा ढोबळे म्हणाल्या, की सुरवातीला उत्पादित पावडरची मंचर येथे विक्री केली जात होती. बाजारपेठेत स्वतःची वेगळी ओळख तयार करण्यासाठी तेजस्विनी ब्रँन्ड तयार केला. गव्हांकुर पावडर विक्री जुन्नर, औरंगाबाद, मुंबई, पुणे, खेड येथे केली जाते. प्लॅस्टिक बाटलीत १०० ग्रॅम पावडर पॅकिंग करून विक्रीला पाठविली जाते. याशिवाय भीमथडी, कृषी प्रदर्शन, पवनाथडी, धान्य महोत्सव अशा ठिकाणी ग्राहकांना थेट विक्री केली जाते. साधारणपणे प्रतिकिलोस चार हजार रुपयांपर्यत दर मिळतो. होलसेल बाजारपेठेत अडीच हजार रुपयांपर्यत दर मिळतो. ग्राहकांच्या काही नातेवाइकांनी ही पावडर परदेशातही नेली आहे. ढोबळे या सरासरी आठ महिने गव्हाकुंराचे उत्पादन घेतात. महिन्याला शंभर किलोपर्यंत पावडर तयार होते. आठ महिन्यांच्या कालावधीत पावडर तयार करून टप्याटप्याने विक्री केली जाते. गेल्या काही वर्षांपासून परराज्यातही गव्हांकुर पावडर विक्रीसाठी पाठविली जाते. ढोबळे यांच्या गव्हांकुरनिर्मिती व्यवसायात वर्षभर दहा महिलांना रोजगार मिळाला आहे. यामध्ये गादीवाफ्यावर गव्हाच्या लागवडीपासून ते विक्रीपर्यंतच्या कामात महिलांची चांगली मदत मिळते.
शेतीमध्येही बदल
- ऋतुजा ढोबळे, ७५८८९४२३०२
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.