लेसर चिमट्याने पकडता येतील विषाणू

सिंगापूर येथील नानयांग तंत्रज्ञान विद्यापीठातील संशोधकांच्या गटाने लेसर तंत्रावर आधारित प्रकाशाच्या साह्याने विषाणू पकडण्याचे व हलवून दूर करण्याचे तंत्र विकसित केले आहे. या उपकरणात प्रकाशामध्ये आवश्यक ते बदल करून त्यांचा वापर एखाद्या चिमट्याप्रमाणे करण्याची क्षमता आहे. या प्रकाशीय चिमट्याच्या साह्याने अत्यंत अचूकतेने विषाणूसारखा सूक्ष्मजीव किंवा पेशींच्या विशिष्ट भागही पकडून बाजूला करता येतो. सध्या कोविड सारख्या विषाणूंमुळे संपूर्ण जग टाळेबंदीमध्ये होते. मानवी आरोग्यावर परिणाम करणाऱ्या व प्राणघातक ठरणाऱ्या या विषाणूंचा धसका अद्यापही कमी झालेला नाही. मात्र, कृषी क्षेत्र व पशुपालन क्षेत्रामध्ये अनुक्रमे पिकाचे व प्राण्यांचे आरोग्य वेगवेगळ्या विषाणूंमुळे नेहमी धोक्यात येत असते. या स्थितीवर मात करण्यासाठी सिंगापूर येथील नानयांग तंत्रज्ञान विद्यापीठातील शास्त्रज्ञांनी प्रकाशाच्या साह्याने नमुन्यातील हजारो विषाणूंमधून एखादा किंवा काही विषाणू नेमकेपणाने पकडण्यासाठी उपकरण बनवले आहे. या उपकरणाद्वारे एक मिनिटांमध्ये असे हानिकारक, जखमी किंवा अपूर्ण वाढ झालेले सूक्ष्मजीव पकडणे व वेगळे करणे शक्य होणार आहे. याविषयी माहिती देताना वैद्यकीय जनुकशास्त्रज्ञ व सहाय्यक प्रो. एरिक याप यांनी सांगितले, की विषाणूंच्या विश्लेषणासाठी सध्या वापरल्या बहुतांश पद्धती या विषाणूंच्या हजारो किंवा लक्षावधी संख्येमध्ये विश्लेषण करू शकतात. मात्र, त्यातून विषाणूंचे सरासरी वर्तन समजू शकते. एखाद्या विषाणूंचे वेगळे वर्तन मोजण्यासाठी आम्ही लेसर आधारित तंत्रज्ञानाचा वापर केला आहे. ही पद्धत सध्याच्या वापरल्या जाणाऱ्या विविध पद्धतीच्या तुलनेमध्ये अधिक अचूक आणि सोपी आहे. पुढे बोलताना ते म्हणाले की, या उपकरणाद्वारे रोगाचे निदान करण्यासोबतच त्या रोगकारक विषाणूंपैकी वेगळे वागणाऱ्या विषाणूंनाही ओळखता येईल. असे विषाणू पकडून बाजूला करून त्याचाही वेगळा अभ्यास आपल्याला करता येणार आहे. त्यामुळे या विषाणूमध्ये होत असलेले परिवर्तन किंवा म्युटंट त्वरित लक्षात येतील. त्यातून भविष्यामध्ये येऊ घातलेल्या संसर्गजन्य रोगांची लाटांचाही अंदाज मिळवता येईल. यातून एक विषाणूंच्या पातळीवरही आपल्याला अचूकतेने रोगांचे निदान करता येईल. उपकरण आणि त्याची क्षमता ः

नेमके तंत्र काय आहे?