लंम्पी स्कीन डिसीज आजाराचे नियंत्रण

लंम्पी स्कीन डिसीज हा प्रामुख्याने गाई, बैल, वासरे यांना होणारा विषाणूजन्य साथीचा आजार आहे. हा विषाणू शेळ्या मेंढ्यांमध्ये होणाऱ्या देवीच्या विषाणूंशी साधर्म्य असणारा असून सर्वसाधारणपणे देशी गोवंशापेक्षा संकरित जनावरे या विषाणूला लवकर बळी पडतात. हा विषाणूजन्य आजार असल्याने बाधित जनावरे अशक्त होतात. जनावरांची दुग्धोत्पादनक्षमता घटते. प्रजननक्षमतेवरही विपरीत परिणाम होतो. सुरुवातीस २-३ दिवस जनावरास बारीक ताप जाणवतो. यानंतर जनावरांच्या सर्व शरीरावर कडक व गोल आकाराच्या गाठी येतात. या गाठी साधारणपणे पाठ, पोट, पाय व जननेंन्द्रियाच्या भागात येतात. बाधित जनावरांच्या डोळ्यातून व नाकातून पाणी येते. तोंडातील व्रणामुळे आजारी जनावरांना चारा खाण्यास त्रास होतो. पायावरील गाठींमुळे जनावरे लंगडतात. न्यूमोनिया व श्वसनसंस्थेची लक्षणे आढळतात. डोळ्यांमधील व्रणामुळे जनावरांची दृष्टी बाधित होऊ शकते. अशक्तपणामुळे जनावरांना या आजारातून बरे होण्यास बराच कालावधी लागतो.  आजारी जनावरे दोन ते तीन आठवड्यामध्ये बरे होतात. परंतू काही वेळा दुभत्या जनावरांचे दुधाचे प्रमाण पुढील काही आठवड्यासाठी कमी होऊ शकते.                                उपचार 

  - देवानंद  राऊत,७०२०५३२८२०                                                                                     (कृषि विज्ञान केंद्र , सांगवी(रेल्वे)  ता. दारव्हा जि. यवतमाळ)