केशर आंब्यासह फळबाग केंद्रित शेतीचा विकास

परभणी जिल्ह्यातील कारेगाव येथील समर्थ सोपानराव कारेगावकर यांनी फळबाग केंद्रित शेतीचा विकास केला आहे. केशर आंबा, मोसंबी, जांभूळ, पेरू, आवळा आदींची विविधता जोपासली आहे. नैसर्गिक पद्धतीने पिकविलेल्या रसाळ आंबा फळांची बॅाक्स पॅकिंग करून थेट ग्राहकांना विक्री होत आहे.  कारेगाव (ता. जि. परभणी) येथे कृषिभूषण सोपानराव आवचार-कारेगावकर, बाळासाहेब आवचार, मारोतराव आवचार या भावांचे कुटुंब आहे. हलक्या ते भारी प्रकारची त्यांची ४० एकर शेती आहे. विहिरीला मुबलक पाणी होते त्या वेळी केळी आणि ऊस होता. रसायनमुक्त काकवी तयार करून विक्रीही केली जायची.  शैक्षणिक बाजू भक्कम  सोपानराव यांना २००७ मध्ये कृषिभूषण पुरस्काराने गौरवण्यात आले. त्यांना दोन मुले आहेत. मोठा कुलदीप चित्रकार तर धाकटा समर्थ यांनी वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठातून बी.एस्सी (कृषी) पदवी तर गुजरातमधील दंतेवाडा येथीर सरदार पटेल कृषी विद्यापीठातून एम.एस्सी.(कृषी अर्थशास्त्र) पदव्युत्तर पदवी संपादन केली आहे. आपल्या ज्ञानाचा पुरेपूर उपयोग करायचे ठरवून चार वर्षांपासून समर्थ यांनी पीक पद्धतीला आधुनिक वळण दिले आहे.  सुधारीत पीक पद्धती 

फळझाडांची संख्या (सुमारे) 

आंबा फळबाग  सुमारे पाच एकरांवर आंबा लागवड केली आहे. आठ वर्षाच्या या बागेतील ८० टक्के झाडे केसर जातीची आहेत. उर्वरित दशहरा, मल्लिका, हापूस, पायरी आदी वाण आहेत. मराठवाड्यातील विविध भागातील स्थानिक चवीच्या पाच गावरान जातीच्या मातृवृक्षांची लागवड केली आहे. त्यातून सरस जातींची निवड ते करणार आहेत. लागवडीनंतर पाच वर्षांनी केशर आंब्यांचे उत्पादन सुरू झाले आहे. त्या पहिल्या वर्षी पाच एकरांत सहा टन, मागील वर्षी १४ टन उत्पादन मिळाले. यंदा १२ टन उत्पादन अपेक्षित आहे.  व्यवस्थापन बाबी 

बॉक्स पॅकिंग करून विक्री  साळीचे (साळवण) तणस, गवताचे काड, पेपर कटिंग यांचा माच लावून आंबे नैसर्गिकरीत्या पिकविले जातात. त्यासाठी ८ ते १२ दिवसांचा कालावधी लागतो. एके वर्षी व्यापाऱ्याला ८८ रुपये प्रति किलो दराने विक्री केली होती. परंतु त्यातून म्हणावा तितका फायदा न झाल्याने ग्राहकांना बॉक्सद्वारे थेट विक्री सुरू केली आहे. एक किलोपासून ते १० किलोपर्यंत पॅकिंग होते. प्रति किलो कमाल १५० रुपये दर मिळतो.  रसाळ मेजवानी  केवळ विक्री करणे हा कारेगावकर यांचा हेतू नसतो. नातेवाईक, मित्र परिवार यांच्यासाठी आपल्या रसाळ आंबा मेजवानाचा कार्यक्रम ते दरवर्षी कारेगाव येथील आपल्या मळ्यात नेहमी करतात. त्यास अत्यंत चांगला प्रतिसाद लाभतो.  अन्य उत्पादन 

अन्य पूरक व्यवसाय 

एकीचे काम  समर्थ यांना चुलतभाऊ अभिमन्यू व संदीप यांची शेतीत मोठी मदत होते. काका बाळासाहेब दुग्ध व्यवसायाची जबाबदारी सांभाळतात.   संपर्क- समर्थ कारेगावकर- ९९२२०४०४०७