विक्रमी खरीप पेरणीचे उद्दिष्ट साध्य होईल का?

पुणेः राज्यात माॅन्सून (Monsoon In Maharashtra) दाखल झाला, पण पाऊस (Rain) नाही. जूनमध्ये आत्तापर्यंत सरासरीच्या तब्बल ५४ टक्के कमी पाऊस झाला. त्यामुळे पेरण्या खोळंबल्या. (Sowing Delayed) तुरळक ठिकाणी पाऊस झाल्यानंतर शेतकऱ्यांनी पेरण्या केल्या. मात्र पावसाचा मोठा खंड पडला. त्यामुळे खरिपाखालील क्षेत्र (Kharif Sowing Acreage) वाढविण्याचे सरकारचे उद्दिष्ट साध्य होण्याची शक्यता धुसर दिसत आहे.

संपूर्ण राज्य माॅन्सूनने व्यापून आता तीन दिवस झाले. पण संपूर्ण राज्यात माॅन्सून सक्रिय झाला नाही. राज्यातील काही भागांत पाऊस झाला. मात्र सर्वदूर जोरदार पाऊस नाही. त्यामुळे राज्यातील खरीप पेरण्यांना उशीर होत आहे. त्यातच राज्यातील धरणांमधील पाणीसाठा कमी झाला. त्यामुळे शेतकऱ्यांना चांगल्या पावसाची प्रतिक्षा आहे. राज्यात १ जून ते २० जून या काळात गेल्यावर्षीपेक्षा पावसाचं प्रमाण ५४ टक्क्यांनी कमी आहे.

मागील वर्षी या कालावधीत ११९.३ टक्के पाऊस पडला होता. यंदा मात्र केवळ ५४.३ टक्के पाऊस झाला. पाऊस कमी असल्याने शेतकऱ्यांनी पेरणीची घाई करू नये, असं आवाहन शेतकऱ्यांना करण्यात येत आहे. कृषी विभाग, कृषी आयुक्त, कृषिमंत्री यांनी ७५ ते १०० मिलिमीटर पावसाची नोंद झाल्याशिवाय खरिपाची पेरणी करू नये, असे आवाहन केले.

यंदा उष्णता अधिक होती. त्यामुळे धरणे भरल्यानंतर पाण्याचा वापर अधिक झाला. गेल्यावर्षी १६ जूनपर्यंत राज्यातील महत्वाच्या २९ जलाशयांमध्ये ५.५८ अब्ज घट मीटर पाणीसाठा होता. मात्र यंदा पाणीसाठा ४.८० अब्ज घन मीटरपर्यंत कमी झाला. राज्य सरकारला यंदा गेल्यावर्षीच्या तुलनेत अधिक पेरणीची अपेक्षा आहे. मात्र धरणांतील एकूण साठवण क्षमतेच्या २६ टक्के आहे.

धरणांतील घटलेला पाणीसाठा आणि कमी पाऊस यामुळे पेरणी ठप्प आहे. कृषी विभागाच्या मते राज्यात आत्तापर्यंत एक टक्काही पेरणी झाली नाही. यंदा १५१ लाख हेक्टरपेक्षाही अधिक क्षेत्र खरिपाखाली आणण्याचे सरकारचे उद्दिष्ट आहे. मागील हंगामात १४२.८३ लाख हेक्टरवर खरिपाचा पेरा झाला होता. असे असले तरी चालू हंगामात मात्र पेरण्या अद्याप सुरु झालेल्या नाहीत. त्यामुळे सरकारचे उद्दिष्ट पूर्ण होईल का? याबाबत शाशंकता आहे.