अकोला : गेल्या हंगामात लिफ क्रिंकल विषाणूजन्य रोगामुळे मुग, उडदाचे संपूर्ण पीक शेतकऱ्यांच्या हातातून गेले होते. यंदाही काही ठिकाणी मुगाच्या पिकावर हा विषाणूजन्य रोगाचा प्रादुर्भाव जिल्ह्यात आढळून आला आहे. डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठातील कीटकशास्त्र विभाग, कृषी विभागाच्या चमूने केलेल्या संयुक्त पाहणीत अकोला, अकोट, तेल्हारा तालुक्यात हा प्रादुर्भाव आढळलेला आहे. संयुक्त चमूने अकोला जिल्ह्यातील अकोला, अकोट व तेल्हारा तालुक्यातील मुग पिकाची प्रत्यक्ष पाहणी केली असता केळीवेळी, गणोरी, आपोती, आपातापा, घुसर, दहिहंडा, पाटेगाव, हिंगणी, मानब्दा, दापोरा पनाळा, मंचनपूर, येवदा आदी भागांमध्ये मुगाचे पीक ३० ते ३५ दिवसांचे झाले आहे. शेतकऱ्यांसोबत केलेल्या चर्चेदरम्यान साधारणपणे ८० ते ८५ टक्के मुगाचा पेरा हा विशिष्ट वाणाचा आहे. या पिकावर लिफ क्रिंकल विषाणूजन्य रोगाचा प्रादुर्भाव आढळून आलेला आहे. विशेष म्हणजे याच भागांमध्ये मागील वर्षी सुद्धा मुगाच्या पिकावर याच विषाणू रोगाचा प्रादुर्भाव आढळून आला होता. त्यामुळे रोगग्रस्त झाडाच्या पानावर खोलगट व उभारलेल्या भेगा दिसतात. पानाची टोके खाली वाकतात. झाडे खुरटी व खुजी राहतात. पानाच्या शिरा काही वेळा पिवळ्या पडतात. रोगग्रस्त झाडाला फुलोरा उशिरा येतो व शेंगा लागत नाहीत. रोगाचा प्रसार मुख्यतः हा रोगग्रस्त बियाण्यांद्वारे होतो. एखाद्या भागात बियाण्याद्वारे या रोगाचा प्रादुर्भाव झाल्यास त्या भागात या रोगाचा दुय्यम प्रसार हा रस शोषण करणाऱ्या किडीमुळे होतो. म्हणून या किडींचे नियंत्रण करणे हे या विषाणूजन्य रोगाचा दुय्यम प्रसार रोखण्याचे दृष्टिकोनातून अत्यंत गरजेचे ठरते. कृषी विभागाच्या चमूने प्रत्यक्ष शेतात पाहणी दरम्यान मुगावर रसशोषण करणाऱ्या किडी आढळून आल्या नाहीत. मात्र विषाणू रोगाच्या प्रादुर्भावास सुरुवात झालेली आहे. अशा करा उपाययोजना या रोगाचा दुय्यम प्रसार थांबविण्याकरिता त्वरित खालील उपाययोजना करणे आवश्यक आहे. शेत ताणविरहित ठेवावे. ईश्वरी, कोटी चवळी, या तणांवर हा विषाणू राहतो व तेथूनच किडीद्वारे पिकावर येतो. या तणांचा नाश करावा. पिकाला जास्त नत्र खत देणे टाळावे, त्यामुळे पिकाची कायिक वाढ होते व किडींचा प्रादुर्भाव वाढतो. पांढऱ्या माशीचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी शेतात पेरणीनंतर १५ दिवसांनी पिवळे चिकट सापळे ( १५ बाय ३० सेंमी आकाराचे) हेक्टरी १६ सापळे पिकांच्या उंचीच्या एक फूट उंचीवर लावावे. मावा, पांढरी माशी व फुलकिडीचा प्रादुर्भाव दिसताच शिफारस केलेल्या कीटकनाशकांची फवारणी करावी.
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.