कृषी सल्ला (कापूस, तूर, सोयाबीन, भुईमूग, सूर्यफूल, बाजरी, मूग व उडीद)

पेरणीयोग्य पाऊस झालेल्या ठिकाणी वाफसा आल्यानंतर, जमिनीतील ओलावा पाहून व पुढील पावसाचा अंदाज लक्षात घेऊन पेरणी करावी. पेरणीपूर्वी बियाण्यास बीजप्रक्रिया करणे आवश्यक आहे.

पिकांची निवड जमिनीनुसार

कापूस पेरणी अवस्था पेरणीनंतर कापसाची सर्वसाधारणपणे १० दिवसांत उगवण होते. ज्या ठिकाणी उगवण झालेली नसेल, त्या ठिकाणी राखून ठेवलेल्या त्याच वाणाचे बियाणे नांग्या भरण्यासाठी वापरावे. लगेच पाणी द्यावे. १५ दिवसांनंतर प्रत्येक फुलीवर दोनच जोमदार रोपे ठेवून बाकीची उपटून टाकावीत.

सोयाबीन पेरणी अवस्था सुधारित वाण जेएस-३३५, एमएसीएस-११८८, फुले कल्याणी (डीएस-२२८), जेएस-९३०५, केएस-१०३, फुले अग्रणी, (केडीएस ३४४) आणि फुले संगम (केडीएस ७२६) बीजप्रक्रिया बुरशीजन्य रोगांपासून संरक्षण करण्यासाठी ट्रायकोडर्मा ५ ग्रॅम प्रतिकिलो याप्रमाणे चोळावे. तसेच, नत्र स्थिरीकरणासाठी सोयाबीन गटाचे रायझोबियम २५ ग्रॅम अधिक स्फुरद विरघळवणारे जिवाणू २५ ग्रॅम प्रतिकिलो बियाण्यास चोळावे.

तूर पेरणी वाणांची निवड विपुला, फुले राजेश्वरी, आयसीपीएल-८७, एकेटी-८८११, बीएसएमआर-८५३, बीएसएमआर-७३६, बीडीएन-७११, बीडीएन-७१६ बीजप्रक्रिया पेरणीपूर्वी बियाण्यास ट्रायकोडर्मा ५ ग्रॅम प्रतिकिलो याप्रमाणे बीजप्रक्रिया करावी. यानंतर रायझोबियम २५ ग्रॅम प्रतिकिलो बियाण्यास गुळाच्या थंड द्रावणातून चोळावे.

भुईमूग पेरणी सुधारित वाण एसबी-११, जेएल-२४ (फुले प्रगती), टीएजी-२४, जेएल-२२० (फुले व्यास), जेएल-२८६ (फुले उनप), टीपीजी-४१, टीजी-२६, जेएल-५०१, फुले आरएचआरजी-६०२१, फुले उन्नती, जेएल-७७६ (फुले भारती) बीजप्रक्रिया बियाण्यापासून प्रादुर्भाव होणाऱ्या व रोपावस्थेत येणाऱ्या रोगांपासून पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी पेरणीपूर्व प्रतिकिलो बियाण्यास थायरम ५ ग्रॅम किंवा कार्बेन्डाझिम २ ग्रॅम किंवा मॅन्कोझेब ३ ग्रॅम किंवा ट्रायकोडर्मा हे जैविक बुरशीनाशक ५ ग्रॅम चोळावे. नंतर एक किलो बियाण्यास २५ ग्रॅम रायझोबियम आणि २५ ग्रॅम स्फुरद विरघळणारे जिवाणुसंवर्धक चोळावे. बीजप्रक्रिया केलेले बियाणे सावलीत सुकवून पेरावे.

सूर्यफूल पेरणी वाणांची निवड

बीजप्रक्रिया केवडा रोग टाळण्यासाठी मेटॅलॅक्झील (३५ डब्लू.एस.) ६ ग्रॅम प्रतिकिलो बियाण्यास चोळावे. तसेच, सुरुवातीच्या टप्प्यातील किडींच्या प्रतिबंधासाठी इमिडॅक्लोप्रिड (७० डब्ल्यू.एस.) ५ ग्रॅम प्रतिकिलो बियाण्यास लावावे. त्यानंतर ॲझोटोबॅक्टर हे जिवाणू खत २५ ग्रॅम प्रतिकिलो बियाण्यास पेरणीपूर्वी लावावे.

बाजरी पेरणी वाणांची निवड

बीजप्रक्रिया

मूग व उडीद

पेरणी वाणांची निवड 

बीजप्रक्रिया पेरणीपूर्वी प्रतिकिलो बियाणास ५ ग्रॅम ट्रायकोडर्मा पावडर लावावी. त्यानंतर २५ ग्रॅम रायझोबियम जिवाणूची पावडर गुळाच्या थंड पाण्यामध्ये मिसळून लावावी.

संपर्क - ०२४२६- २४३२३९ (प्रमुख, कृषी विद्या विभाग, महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी)