मेंढ्यांना जिवाणूजन्य आजाराचा संसर्ग

संसर्गित नर मेंढ्याच्या रक्ताचे नमुने प्रयोगशाळेत तपासणीसाठी आणले आहेत. परीक्षणानंतरच नेमक्या आजाराचे निदान होईल. त्यानुसार मेंढपाळांना माहिती देण्यात येत आहे. - डॉ. आनंद देशपांडे, सूक्ष्मजीवशास्त्र विभाग, पशुवैद्यकीय महाविद्यालय, परभणी.
मेंढी
मेंढी

परभणी ः सोन्ना (ता. परभणी) येथील मेंढ्यांना जिवाणूजन्य आजाराचा संसर्ग झाल्याचे दिसून आले आहे. यामुळे गेल्या तीन महिन्यांत सुमारे ८० मेंढ्यांचा अकाली गर्भपात झाला आहे. हा आजार ब्रुसेल्लोसिस असल्याचा प्राथमिक अंदाज आहे. संसर्ग झालेल्या मेंढ्यांच्या (नराचे) रक्ताचे नमुने तपासणीसाठी आणले आहेत, अशी माहिती परभणी येथील पशुवैद्यकीय महाविद्यालयातील सूक्ष्मजीवशास्त्र विभागप्रमुख डॉ. आनंद देशपांडे यांनी दिली आहे. या आजारामुळे मेंढीपालकांचे तब्बल अडीच लाख रुपयांचे नुकसान झाले आहे.  

दरम्यान, मेंढ्यांच्या या संसर्गजन्य आजाराबाबत पशुसंवर्धन विभाग अनभिज्ञ असल्याचे मेंढपाळांनी सांगितले. गेल्या तीन महिन्यांपासून सोन्ना (ता.परभणी) येथील मुंजा जमरे, माणिक जमरे, भागवत जमरे यांच्या मेंढ्यांचा अकाली गर्भपात होत आहे. याबाबत मुंजा जमरे यांनी सोमवारी (ता.३) परभणी येथील पशुचिकित्सालयातील तज्ज्ञांना याबाबत माहिती दिली. या आजाराचे गांभीर्य लक्षात घेऊन पशुवैद्यकीय महाविद्यालयाचे प्राचार्य डॅा. नितीन मार्कंडेय यांनी सूक्ष्मजीवशास्त्र विभागप्रमुख डॉ. आनंद देशपांडे, डॅा. प्रशांत सूर्यवंशी, डॉ. बाबूलाल कुमावत यांचे पथक सोन्ना गावाकडे रवाना केले. या पथकाने गर्भपात झालेल्या मेंढ्यांची तपासणी केली असता हा आजार ब्रुसेल्लोसिस असण्याचा प्राथमिक अंदाज व्यक्त करण्यात आला. या आजाराबाबत माहिती देताना डॉ. देशपांडे म्हणाले की, या आजाराचे जिवाणू मूळतः मादी मेंढीमध्ये असतात. अशा प्रकारची मादी आणि सामान्य नर मेंढा यांचा रेतनाच्या वेळी संबंध आल्यास नर मेंढ्याला या आजाराचा संसर्ग होतो. संसर्ग झालेला नराचा कळपातील इतर मेंढ्यांशी रेतनाच्या वेळी संबंध आलेल्या प्रत्येक मेंढीला या आजाराचा संसर्ग होतो. यामुळे सुरुवातीला मेंढी गाभण राहते, परंतु गर्भाची ७५ टक्के वाढ झाल्यानंतर (११० ते १२० दिवस) अकाली गर्भपात होतो. यामुळे मेंढ्या पुढील आयुष्यात वांझ होतात. त्यामुळे अशा मेंढ्यांना खाटकाला विकल्याशिवाय पर्याय रहात नाही. ​ मेंढ्यांसोबत शेळ्या, गायी, म्हशी आदी जनावरांनादेखील हा आजार होतो. संसर्गित जनावरांच्या प्रजनन संस्थेची अयोग्य हाताळणी झाल्यास माणसालासुद्धा या आजाराचा संसर्ग होतो. या आजाराची माणसांमध्ये सांधेदुखी, अधून मधून ताप येणे अशी लक्षणे आहेत. प्रामुख्याने पशुवैद्यकांना या आजाराचा संसर्ग होण्याचा धोका अधिक असतो.

दक्षता घ्या... ब्रुसेल्लोसिस आजाराचा संसर्ग रोखण्यासाठी इतिहास माहित नसलेल्या नर मेंढ्याचा वापर कळपातील मेंढ्यांचे रेतन करण्यासाठी करू नये. गर्भपात झालेला गर्भ, जार हातमोजे घालून हाताळावा. जमिनीत खोल पुरून टाकावा. धुण्याच्या साबणाने हात धुवावेत.

प्रतिक्रिया गेल्या तीन महिन्यांत आमच्या परिसरातील ८० मेंढ्यांचा अकाली गर्भपात झाला. यामुळे मेंढपाळांचे अडीच लाख रुपयांचे नुकसान झाले आहे. - मुंजा जमरे, मेंढपाळ (सोन्ना, जि. परभणी)

Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

Related Stories

No stories found.
Agrowon
agrowon.esakal.com