पीकपद्धतीमधील बदल अधिक लाभदायक ः कुलगुरू डॉ. भाले

अकोला ः रासायनिक खतांचा अवाजवी वापर, मशागतीच्या यांत्रिक पद्धतीचा भक्कम अवलंब, अतांत्रिक सिंचन पद्धतीसोबतच एकच एक पीक पद्धतीच्या शेतीतून अपेक्षित उत्पन्न मिळण्यात अडसर निर्माण होत आहे, असे प्रतिपादन डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरू डॉ. विलास भाले यांनी केले.

कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर शेतकऱ्यांचे मनोधैर्य वाढवण्यासाठी १ ते ७ जुलैदरम्यान कृषी संजीवनी सप्ताहाचे आयोजन करण्यात आले होते. डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाने देखील संपूर्ण विदर्भात आपल्या कार्यक्षेत्रात कृषी संजीवनी सप्ताहाचे आयोजन केले होते. सप्ताहाच्या शेवटच्या सत्रात मंगळवारी (ता. सात) डॉ. विलास भाले यांच्यासह संचालक संशोधन डॉ. विलास खर्चे, शिक्षण विस्तार संचालक डॉ. दिलीप मानकर यांनी बार्शीटाकळी तालुक्यातील प्रयोगशील शेतकरी गणेश नानोटे यांच्या शेतीला भेट दिली. या वेळी कुलगुरू डॉ. भाले बोलत होते.

डॉ. भाले म्हणाले की, सोयाबीन पिकाची उत्पादकता घटत चालली असून, जमिनीचा पोतसुद्धा बिघडत आहे. पूर्वी ज्याप्रमाणे एकात्मिक पीक पद्धतीचा अवलंब करीत घरापुरता दाळदाना, अन्नधान्य व पैसा मिळवून देणारी पिके शेतकरी पिकवित होते, त्याचप्रमाणे हंगामनिहाय विविध पीकपद्धतींचे नियोजन व त्याला पूरक अशा व्यवसायाची जोड देत फायदेशीर शेतीचे तंत्र कसे अवलंबता येईल. नानोटे यांनी अत्यंत चांगल्या पद्धतीने शेतीचे नियोजन केले आहे. त्यांच्या कपाशीच्या शेतात सर्वदूर गांडूळ दिसून येतात. हे अत्यंत समाधानकारक चित्र आहे.

विद्यापीठाच्या कृषी रसायन व मृदशास्त्र विभागाच्या मार्गदर्शनाने शेतातच उपलब्ध पिकांचे अवशेष व काडीकचरा यांचा प्रभावी वापर करत श्री. नानोटे यांनी जमिनीतील सेंद्रिय कर्ब मोठ्या प्रमाणात वाढविला असून, कोणत्याही प्रकारच्या रासायनिक निविष्ठांचा वापर टाळत अल्‍पखर्चाचे शाश्‍वत उत्पादन तंत्र अवलंबिले आहे, असे मत संशोधन संचालक डॉ. विलास खर्चे यांनी मांडले. या वेळी डॉ. मानकर यांनीही मनोगत व्यक्त केले.