शासकीय केंद्रातं खरेदीत कापूस कटतीतून लूट 

जळगाव ः शासकीय कापूस खरेदीने शेतकऱ्यांना आधार दिला. दरात सुधारणा झाली, पण लागलीच या केंद्रांवरही शेतकऱ्यांची लूट सुरू झाली आहे. ओलाव्याचे कारण सांगून क्विंटलमागे तीन ते पाच किलो एवढे कापसाचे वजन कमी करणे (कटती), कापूस बैलगाडी, ट्रॅक्टरमधून काढून वाहन रिकामे करणे, त्याची तोलाई यापोटीदेखील शेतकऱ्यांकडून एक क्विंटलसाठी २० ते २५ रुपये वसूल केले जात आहेत.  कापूस महामंडळाने (सीसीआय) खरेदी सुरू केली आहे. खरेदी वेगात सुरू आहे. खानदेशात जळगावमध्ये जळगाव, जामनेर, पहूर (ता.जामनेर), शेंदूर्णी (ता.जामनेर), पाचोरा, भुसावळ, बोदवड, चोपडा, धुळ्यातील शिंदखेडा, शिरपूर, नंदुरबारमधील शहादा, नंदुरबार येथे ‘सीसीआय’ची खरेदी केंद्र सुरू आहे. यातील अनेक केंद्रांमध्ये कटती व हमाली, तोलाईचे पैसे शेतकऱ्यांकडून वसूल केले जात असल्याच्या तक्रारी समोर येत आहेत. याबाबत काही तक्रारी बाजार समितीपर्यंत पोचल्या आहेत. तसेच काही शेतकऱ्यांनी सामाजिक संस्थांच्या मदतीने प्रशासनाकडे तक्रारी केल्या आहेत.  या कटतीला सीसीआयच्या कर्मचाऱ्याची (ग्रेडर) मूक सहमती असल्याची स्थिती आहे. कारण खरेदी ग्रेडरच्या देखरेखीत केली जाते. खरेदीसाठी खासगी जिनींग प्रेसिंग कारखाने भाडेतत्त्वावर सीसीआयने निविदा प्रक्रिया राबवून घेतले आहेत.  क्विंटलमागे २८० रुपयांचा फटका  कारखानदार आपल्याला अधिकाधिक नफा मिळावा, यासाठी कटती व तोलाई, हमालीसंबंधी वसुली करण्यास प्रोत्साहन देत असल्याच्या तक्रारी आहेत. यात कापसात ओलावा असल्याचे सांगून एक क्विंटल कापसात तीन ते पाच किलो कापसाचे वजन कमी करतात. याला काटामार किंवा कटतीचा प्रकार खानदेशात म्हटले जाते. सध्या कापसाला शासकीय दर किमान ५६६२ व कमाल ५७२५ रुपये मिळत आहे. अर्थातच एक क्विंटल कापसात २८० रुपये शेतकऱ्यांना कमी मिळत आहेत. तसेच हमाली तोलाईपोटी शेतकऱ्याला कारखान्यातील कर्मचाऱ्याकडे एक क्विंटलसाठी २० ते २५ रुपये द्यावे लागत आहेत. 

विरोध करणाऱ्यांच्या कापसाला नकार  विशेष म्हणजे कटती, तोलाई, हमालीच्या वसुलीबाबत कुठलीही पावती शेतकऱ्याला दिली जात नाही. जे विरोध करतात, त्यांचा कापूस खरेदी न करण्याचा पवित्रा खरेदी केंद्रात घेतला जातो, असे एका शेतकऱ्याने नाव न प्रसिद्ध करण्याच्या अटीवर सांगितले.