ठिबक सिंचनाचा योग्य वापर महत्त्वाचा...

ठिबक सिंचन तंत्रामुळे जमिनीत कायम वाफसा ठेवता येतो. ठिबक सिंचनामधून पाणी तसेच पाण्यात विरघळणारी रासायनिक खते ही पिकांच्या अवस्थेनुसार दिली जातात. जमिनीनुसार ठिबक सिंचन संच निवडताना दोन झाडांमधील अंतर, ड्रीपर्समधील अंतर, ड्रीपर्सचा प्रवाह याची निवड केल्यास हा ठिबक सिंचन संच शंभरहून अधिक पिकासाठी वापरणे शक्य आहे. पीक उत्पादनामध्ये पाणी आणि रासायनिक खतांचा कार्यक्षम वापर आवश्यक आहे. पारंपरिक शेतीमध्ये पाणी आणि रासायनिक खत वापर कार्यक्षमता ३० ते ४० टक्के मिळत असल्याने त्यांचा अधिक वापर करूनही अपेक्षित उत्पादन मिळत नाही. उत्पादन खर्चामध्ये मात्र वाढ होते, शिवाय जमिनी क्षारयुक्त होतात. पिकांच्या कार्यक्षम मुळांच्या क्षेत्रात पाणी आणि रासायनिक खतांचा वापर करावा. जमिनीत कायम वाफसा ठेवावा. परंतु, पारंपरिक सिंचन पद्धतीमध्ये हे शक्य होत नाही यावर उपाय म्हणजे ठिबक सिंचन तंत्राचा वापर. ठिबक सिंचन तंत्रामुळे जमिनीत कायम वाफसा ठेवता येतो. ठिबक सिंचनामधून पाणी तसेच पाण्यात विरघळणारी रासायनिक खते ही पिकांच्या अवस्थेनुसार दिली जातात. त्यामुळे पाणी आणि खतांचा कार्यक्षम वापर होऊन दोन्ही घटकांची कार्यक्षमता ८० ते ९० टक्के मिळते, पिकांचे चांगले उत्पादन  मिळते. ठिबक सिंचन यंत्रणेचे नियोजन 

बहुउद्देशीय ठिबक सिंचन पद्धती ः 

विविध पिकांसाठी वापर  आराखड्यानुसार, शेतामध्ये ठिबक सिंचन संचाची उभारणी करावी. उभारणी केलेल्या या ठिबक सिंचनाचा उपयोग कोणताही बदल न करता शंभरहून अधिक पिकांसाठी करता येतो. भाजीपाला, फुलशेती, तेलबिया, कडधान्ये, तृणधान्ये आणि कापूस ही पिके घेतल्यास वर्षातून दोन ते तीन पिकांसाठी याच ठिबक सिंचनाचा वापर सहजपणे करता येऊ शकतो.

 ः बी. डी. जडे, ९४२२७७४९८१ (वरिष्ठ कृषिविद्या शास्त्रज्ञ,जैन इरिगेशन सिस्टीम्स लि. जळगाव)