जनावरांच्या मृत्यूने धनगरवाडा चिंतेत

ढेबेवाडी, जि. सातारा : धनगरवाडा (कसणी, ता. पाटण) येथील अनेक शेतकऱ्यांची जनावरे अचानक दगावल्याने परिसरात घबराटीचे वातावरण पसरले आहे. दरम्यान, हा कोणत्याही साथीचा प्रकार नसून, विषबाधेतून ही घटना घडल्याचा पशुवैद्यकीय अधिकाऱ्यांचा प्राथमिक अंदाज आहे. 

दुर्गम डोंगरातील कसणी गावापासून सुमारे तीन किलो मीटरवर सांगली जिल्ह्याच्या सीमेलगत धनगरवाडा वसला असून, पशुपालन हाच तेथील लोकांचा प्रमुख व्यवसाय आहे. धनगरवाड्यातील प्रत्येक शेतकऱ्याकडे पाच-सहा जनावरे असून, त्यामध्ये गायी, म्हशी व वासरांचा समावेश आहे. गावापासून जवळच असलेल्या सांगली जिल्ह्याच्या हद्दीतील खोंदलापूरच्या धनगर वाड्यातील डेअरीत तेथील शेतकरी दूध घालतात. गावलगतच्या शिवारात सकाळी लवकर जनावरे चरायला सोडल्यावर सायंकाळी ती घरी येतात. मात्र, गेल्या १५ दिवसांपासून काही शेतकऱ्यांची जनावरे दगावल्याने तेथे घबराटीचे वातावरण आहे. 

सरपंच मिनल मस्कर व माजी सरपंच मारुती मस्कर यांनी पत्रकारांना दिलेल्या माहितीनुसार बजरंग बापू अनुसे, सीताराम विठ्ठल जानकर, धोंडीबा ठकू बोडेकर, धोंडीबा भागोजी शेळके, धाकलू जोती बोडेकर या शेतकऱ्यांची सुमारे १७ जनावरे दगावली असून, त्यामध्ये दहा गायी, दोन म्हशी व पाच वासरांचा समावेश आहे. काही जनावरे घरात तर काही शेतातच मृत्यूमुखी पडली आहेत. 

पशुवैद्यकीय अधिकारी डॉ. सतीश पाटील व त्यांचे सहकारी श्री. कुष्ठे यांनी घटनास्थळी भेट दिली आहे. या वेळी श्री. पाटील म्हणाले, ‘‘हा बॉटूलिझम आजाराचा प्रकार दिसत नाही. विषारी चारा किंवा अन्य विषबाधेमुळे जनावरे दगावल्याचा अंदाज आहे. ग्रामस्थ १७ जनावरे दगावल्याचे सांगत असले तरी प्रत्यक्षात तीनच जनावरांबद्दल आम्हाला माहिती मिळाली आहे. यापूर्वी आणि आताही तेथे लसीकरण करण्यात आलेले आहे.’’

दरम्यान, अनेक वर्षे मूलभूत सुविधांपासून वंचित राहिलेल्या धनगरवाड्यातील शेतजमिनीचा प्रश्न अद्याप न सुटल्याने शेतकऱ्यांच्या नावावर ते कसत असलेल्या जमिनीचा सात- बारा झालेला नाही. परिणामी, वन्यप्राणी तसेच अतिवृष्टीमुळे होणाऱ्या नुकसानीच्या भरपाईपासूनही त्यांना वंचित राहावे लागत असल्याचे सांगण्यात आले.

पशुपालन हाच धनगरवाड्यातील उदरनिर्वाहाचा प्रमुख आधार असून, जनावरे नेमकी कशामुळे दगावत आहेत, याची तपासणी करून आवश्‍यक उपाययोजना तातडीने हाती घेण्यात यायला पाहिजे. तरच हे थांबणार आहे. -मिनल मस्कर, सरपंच, कसणी