कापसाच्या खेडा खरेदीला अपेक्षित वेग नाहीच

जळगाव ः खानदेश व पश्‍चिम विदर्भासह औरंगाबादमधील जळगावलगतच्या भागात कापसाच्या खेडा खरेदीला अजूनही अपेक्षित वेग आलेला नाही. जिनिंग प्रेसिंग कारखान्यांमध्येही कापसाची आवक फारशी नाही. यातच कापसाला खरेदीदार, एजंट चार दर देत आहेत. कापसाला कमाल ५१०० रुपये क्विंटल असा दर आहे. 

७ नोव्हेंबरपर्यंत लांबलेल्या पावसामुळे कापसात आर्द्रता आहे. भारतीय कापूस महामंडळाने खानदेश व पश्‍चिम विदर्भातील काही केंद्रांवर कापूस खरेदी २१ नोव्हेंबरपासून सुरू केली. या केंद्रांमध्येही अधिक आर्द्रतेचा कापूस नाकारला जात आहे. याचा लाभ खासगी व्यापारी, त्यांचे मध्यस्थ घेत असून, कापसाला ४५००, ४६००, ४८०० व कमाल ५१०० रुपये क्विंटल दर देत आहेत. शेतकरी जिनिंग प्रेसिंग कारखान्यात आपला दर्जेदार कापूस विक्रीसाठी घेऊन गेल्यास तेथे ५१५० रुपये क्विंटलपर्यंत दर मिळत आहे. 

खेडा खरेदी किंवा गावांमध्ये जावून व्यापारी, मध्यस्थ फारशी खरेदी करीत नसल्याचे चित्र आहे. काही लहान कारखानदार मध्यस्थांच्या माध्यमातून कमी प्रमाणात खरेदी करीत असून, ही मंडळी ४६०० रुपये क्विंटल दर १५ ते २० टक्के आर्द्रतेच्या कापसाला देत आहे. १२ टक्के आर्द्रतेच्या कापसाला ४८०० रुपये क्विंटलचा दर देत आहेत. खानदेशमधील जळगाव, चोपडा, धरणगाव, नंदुरबार, शहादा, शिरपूर या प्रमुख बाजारांसह औरंगाबादमधील सोयगाव, फुलंब्री भागातही कापसाचे दर स्थिर आहेत. 

‘पूर्वहंगामी’तून मिळतोय दर्जेदार कापूस

सध्या पूर्वहंगामी कापूस पिकात पुन्हा कापसाची बोंडे उमलली आहेत. त्यात दर्जेदार कापूस उपलब्ध होत आहे. त्यात आर्द्रता कमी असल्याने खेडा खरेदीत किमान पाच हजार रुपये क्विंटल दर त्यास देण्यास खरेदीदार तयार होत आहेत. आणखी एका वेचणीनंतर पूर्वहंगामी कापसाखालील क्षेत्र रिकामे करण्यास शेतकरी सुरुवात करतील. साधारणतः पुढील १२ ते १५ दिवसांनंतर खानदेशातील या कापसाखालील क्षेत्र रिकामे होण्यास सुरुवात होईल. यामुळे पुढे पूर्वहंगामी कापूस पिकातून हवा तेवढा कापूस उपलब्ध होणार नाही. खरेदीदारांचे उत्पादनाचे अंदाज चुकण्याची शक्‍यता आहे. अशातच ज्या शेतकऱ्यांकडे एकाच वेळी ८० ते ८५ क्विंटल चांगला कापूस उपलब्ध होत आहे, त्यांना प्रतिक्विंटल पाच हजार रुपयांवर दर देण्यास खरेदीदार तयार होत आहेत.

मध्य प्रदेशातही दर ५३०० रुपयांपर्यंत

मध्य प्रदेशातील सेंधवा, बडवानी, खरगोन, बऱ्हाणपूर येथील बाजारातही कापसाची आवक कमी आहे. बडवानी व सेंधवा येथील बाजारात कापसाची खरेदी वाढली असून, चांगली उलाढाल होत आहे. खरगोन येथे दर्जेदार कापसाची गेल्या आठवड्यात कमाल ५३०० रुपये क्विंटल दराने खरेदी झाल्याचे सांगण्यात आले.

पणनची खरेदी अद्याप सुरू नाही

पणन महासंघाची खरेदी अद्याप विदर्भ, खानदेशात सुरू झालेली नाही. परंतु काही सहकारी सूतगिरण्यांकडून कापसाची खरेदी सुरू आहे. नंदुरबार जिल्ह्यात लोकनायक जयप्रकाश नारायण सहकारी सूतगिरणी (शहादा), धुळ्यात जवाहर सूतगिरणीत कापसाची खरेदी सुरू आहे, अशी माहिती मिळाली.