मत्स्यशेतीकरीता शेततळ्याची पूर्वतयारी

येत्या वर्षांत शेततळ्यामध्ये उत्तम मत्स्य उत्पादन घेण्यासाठी काही पू्र्व तयारी करणे आवश्यक आहे. त्यासाठी सध्याचा काळ योग्य आहे. मत्स्य उत्पादनातील कामांचे एक वेळापत्रक करून त्यानुसार कामे करावीत. बांधबंदिस्ती दुरूस्ती व खते

मत्स्यबीजाची नोंदणी दर्जेदार बीज तळ्यात सोडले तरच मासळीचे चांगले उत्पादन मिळेल. बिजाच्या बाबत हल्ली फसवणूकीचे अनेक प्रकार घडत आहेत. फिरत्या विक्रेत्यांकडून बीज खरेदी करू नका. शासकीय किंवा विद्यापीठाच्या किंवा उत्तम नाव लौकीक असलेल्या खाजगी बीजोत्पादन केंद्रात बीजाची नोंदणी करावी. तळ्याच्या आकारानुसार बीज प्रमाण ठरवावे. आवश्यकतेपेक्षा अधिक बीज घेऊन पैसे घालवू नये. या वर्षी कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर बीज आधी नोंदवावे. बीज कधी मिळेल, त्या तारखेनुसार शेततळ्यातील पूर्वतयारी व खतमात्रा द्यावी. उपकरणे व यंत्रे सज्ज ठेवा शेततळ्यात मासे वाढवताना पाण्याचा दर्जा वेळोवेळी तपासणे आवश्यक असते. आपल्याकडील उपकरणांमध्ये पीएच् मीटर, सेची डिस्क, मोजपट्टी, वजन काटा, वेगवेगळ्या आकाराच्या मासे पकडण्याच्या जाळ्या, प्लवंग जाळी, ऑक्सिजन मीटर, अमोनिया /नायट्राईट किट, तापमापक यांचा समावेश असावी. उपकरणे जूनी असतील तर ती चांगल्या अवस्थेत आहेत की नाहीत, हे तपासावे. चालू स्थितीत नसल्यास विकत घेऊन ठेवावीत. यातील ऑक्सिजन मीटर तेवढे महाग आहे. अन्य उपकरणांच्या किंमती जास्त नाहीत. तळ्यात मोठ्या प्रमाणात मासे संवर्धनासाठी सोडले असतील तर तळ्यातील मासे थोडे मोठे झाल्यावर पाण्यातील प्राणवायू त्यांना पुरेनासा होतो, अशावेळी पंप बसवून पाण्याचे पुनःचक्रीकरण आवश्यक बनते. त्यासाठी योग्य त्या अश्वशक्तीचा पंप सुस्थितीत आहे का, ते तपासावे. दुरूस्ती करून घ्यावी. पूर्व तयारीचे वेळापत्रक तयार करा कटला, रोहू, मृगल, सायप्रिनस, तिलापीया, मरळ या पैकी निवडक मासे तळ्यात वाढवता येतात. आपण या पैकी कोणते मासे वाढवणार आहे, त्यांचे दर्जेदार बीज मिळण्याचे ठिकाण जाणून घ्यावे. त्या प्रमाणे तळ्याची पूर्वतयारीचे एक वेळापत्रक तयार करावे. त्यानुसार मत्स्यपालनाचे योग्य व्यवस्थापन केल्यास यश फारसे दूर नाही. संपर्क- डॉ. विजय जोशी, ९४२३२९१४३४ (निवृत्त सहयोगी अधिष्ठाता, मत्स्य महाविद्यालय, रत्नागिरी.)