कृषी उद्योगांसाठी अजूनही चीन हाच तारणहार 

पुणे: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी ‘आत्मनिर्भर भारत' ही घोषणा केली असली तरी कृषी क्षेत्राचे विविध देशांवर असलेले अवलंबित्व कमी होणे कठीण असल्याचे चित्र आहे. देशातील सूक्ष्म अन्नद्रव्ये, विद्राव्य खते, तसेच कीडनाशके उत्पादकांना कच्च्या मालासाठी यापुढेही चीन हाच एकमेव आधार राहील, असे या उद्योगातील जाणकारांचे म्हणणे आहे.  या उद्योगांसाठी मार्चपर्यंत कच्च्या मालाचा सर्वात मोठा पुरवठादार देश चीन हाच होता. कोरोनाची साथ पसरल्यानंतर चीनमधून आयात बंद झाली. आता चिनी उत्पादनाला पर्याय म्हणून देशात उद्योग उभारण्याची चर्चा सुरू आहेत. तथापि, उद्योजकांना हे अशक्यप्राय वाटते आहे.  भारतीय सूक्ष्म अन्नद्रव्य उद्योगाला विविध प्रकारची चिलेटस् तयार करण्यासाठी इडीटीए (इथिलीन डायअॅमिन ट्रेटाअॅसीटिक आम्ल) लागतात. इडीटीएचा सर्वांत मोठा उत्पादक देश चीन आहे. भारतात सध्या इडीटीएचा एकही प्रकल्प नाही. तसा देशी प्रकल्प उभारला जाण्याची शक्यताही नाही. कारण, इडीटीए प्रकल्प भयावह प्रदूषण निर्माण करतात. त्यामुळे भारतात केवळ सध्या इडीटीए सॉल्ट तयार केले जातात.  चिनी ईटीडीएपासून झिंक, आयर्नचे विविध उत्पादने भारतीय कंपन्या तयार करतात. त्याचा पुरवठा देशातील शेतकऱ्यांना केला जातो. मुख्यत्वे फळबागांसाठी इडीटीएचा वापर होत असून महाराष्ट्र हीच देशातील प्रमुख बाजारपेठ आहे. महाराष्ट्रात तीन हजार टन इटीडीए वापरला जात असावा, असा अंदाज आहे. गुजरात, मध्य प्रदेश, तमिळनाडू, कर्नाटक,राजस्थान भागातील फळबागायतदार शेतकरी देखील इडीटीए वापरतात. जास्त पीएच असलेल्या जमिनीत हाच घटक वापरावा लागतो.