नगर ः राहुरी येथील महात्मा फुले कृषी विद्यापीठाच्या शास्त्रज्ञांच्या पथकाने डाळिंबावरील रोगांच्या प्रादुर्भावाची पाहणी केल्यानंतर कृषी विद्यापीठाला सविस्तर अहवाल सादर केला. अहवालात डाळिंबावरील तेलकट डाग, मर, बुरशीजन्य रोगांच्या नियंत्रणासाठी कृषी विद्यापीठ व सोलापूर येथील राष्ट्रीय डाळिंब संशोधन केंद्राने उपाययोजना सुचविल्या आहेत. 

राज्यासह नगरमधील अनेक भागांत डाळिंबावर जीवाणूजन्य (तेलकट डाग) रोग व बुरशीजन्य ठिपक्याच्या रोगाचा प्रादुर्भाव झाला आहे. त्यामुळे डाळिंबाचे नुकसान होत आहे. त्या पार्श्वभूमीवर महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ आणि सोलापूरच्या राष्ट्रीय डाळिंब संशोधन केंद्राने उपाययोजना सुचविल्या आहेत.

बुरशीजन्य रोग, जीवाणूजन्य रोग व विविध 
किडींच्या प्रादुर्भावाची कारणे पुढीलप्रमाणे 
रोगास पोषक हवामान, उशिरा बहार धरणे, लागवडीमधील कमी अंतर, घनदाट शाखीय वाढ व त्यामुळे बागेमध्ये तयार झालेले रोगास पोषक हवामान, अनावश्यक रसायनांच्या (बुरशीनाशकांच्या/सूक्ष्म अन्नद्रव्यांच्या) वारंवार फवारण्या तसेच साठलेल्या पाण्याचा निचरा न होणे, तण व्यवस्थापनाचा अभाव, बागेमधील अस्वच्छता (रोगट पाने व फळे बागेच्या आवारात विखरुन पडलेल्या अवस्थेमध्ये), एकात्मिक कीड व रोग व्यवस्थापनाचा अभाव. सदर भेटी दरम्यान काही शेतकऱ्यांनी काटेकोर एकात्मिक कीड व रोग व्यवस्थापन केल्यामुळे त्या बागेमध्ये रोगांचे व किडींचे प्रमाण कमी प्रमाणात आढळून आले. 

शेतकऱ्यांनी कृषी विद्यापीठ तसेच राष्ट्रीय डाळिंब संशोधन केंद्राच्या  शिफारशीनुसार या उपाययोजना कराव्यात  

• जीवाणूजन्य तेलकट डाग रोग व बुरशीजन्य ठिपक्याच्या नियंत्रणासाठी स्ट्रेप्टोमायसीन किंवा २-ब्रोमो २-नायट्रो प्रोपेन १,३ डायोल (ब्रोमोपॉल) (०.५ ग्रॅ.) + कॉपर हायड्रॉक्साईड (७७ डब्ल्यूपी) २.५ ग्रॅम प्रति लि. किंवा कॅप्टन ( ५० डब्ल्यूपी) २ ग्रँ./लि.) + स्टीकर (०.५ मिली/ली.) यांची एकत्रित फवारणी करावी. 
• जीवाणूजन्य (तेलकट डाग) रोगाची तीव्रता जास्त असल्यास कॉपर ऑक्सिक्लोराईड (५० डब्ल्यू पी) किंवा कॉपर हायड्रॉक्साईड ( ७७ डब्ल्यूपी) २.५ ग्रॅ.प्रति ली.) + ब्रोमोपॉल (०.५ ग्रँ./ली.) + स्ट्रेप्टोमायसीन (०.५ ग्रँ./ली.) यांची एकत्रित फवारणी पाच दिवसांच्या अंतराने करावी.
• पानावरील बुरशीजन्य ठिपक्याच्या नियंत्रणासाठी प्रोपीनब ३ ग्रॅ. प्रतिलीटर पाणी व त्यापाठोपाठ ७ दिवसांच्या अंतराने अझॉक्सीस्ट्रॉबीन एक मिली/ली. पाण्यात ०.५ मिली स्टीकर मिसळून फवारणी करावी.
• फळकूज, स्कॅब, अल्टरनेरीया नियंत्रणासाठी डायफेनोकोनॅझोल १ मिली/ली. किंवा किटाझीन १ मिली/ली. पाण्यात स्टीकर मिसळून फवारणी करावी. 
• मर रोगाच्या नियंत्रणासाठी क्लोरपायरिफॉस (२० इसी) ३ मिली प्रतिलीटर अधिक + कार्बेन्डॅझीम (५० डब्ल्यूपी) २ ग्रॅ./ली. + कॉपर ऑक्सिक्लोराईड (५० डब्ल्यूपी) ३ ग्रॅम./ली. या रसायनांची १० लीटर द्रावणाची भिजवण करून प्रादुर्भावग्रस्त झाडाच्या व निरोगी झाडाभोवती करावी. 
• मर रोगाच्या नियंत्रणासाठी चार किलो लाल माती किंवा गेरु + क्लोरपायरिफॉस (२० इसी) ५० मि.ली + कॉपर ऑक्सिक्लोराईड (५० डब्ल्यूपी) २५ ग्रॅ. + १० लीटर पाणी यांच्या मिश्रणाची पेस्ट बनवून खोडाला जमिनीपासून २ ते ३ फुट वर पर्यंत लावावी.
• सूत्रकृमीच्या नियंत्रणासाठी ५ किलो शेणखताबरोबर २० ग्रॅ. फुले ट्रायकोडर्मा प्लस व (ट्रायकोडर्मा + पॅसीलोमायसीस) ३ किलो निंबोळी पेंड झाडाभोवती रिंग पद्धतीने मातीत मिसळावे.
• रस शोषणाऱ्या किडी व फळे पोखरणारी अळीच्या नियंत्रणासाठी अझाडिरेक्टीन २० मिली किंवा गरजेनूसार सायॲट्रानीलाप्रोल ९ मिली प्रति १० लीटर पाण्यातून  फवारणी करावी. 
• रस शोषणाऱ्या किडी व फळे पोखरणारी अळीच्या नियंत्रणासाठी अझाडिरेक्टीन २० मिली प्रति १० लीटर पाण्यातून फवारणी करावी.