रब्बी हंगामातील लागवडीचे नियोजन

रब्बी हंगामात कोरडवाहू परिस्थितीमध्ये नैसर्गिक घटकांचा जास्तीत जास्त फायदा होण्यासाठी आंतरपीक आणि दुबार पीक पध्दतीचा अवलंब करणे आवश्यक आहे. रब्बी हंगामातील आंतरपीक पद्धतीमध्ये रब्बी ज्वारी+हरभरा (६:३) आणि रब्बी ज्वारी + करडई (६:३) या आंतर पीक पद्धती अधिक आर्थिक फायदा देणाऱ्या आहेत. रब्बी हंगामात कोरडवाहू परिस्थितीमध्ये नैसर्गिक घटकांचा जास्तीत जास्त फायदा होण्यासाठी आंतरपीक आणि दुबार पीक पध्दतीचा अवलंब करणे आवश्यक आहे. रब्बी हंगामात सलग पिकाच्याऐवजी आंतरपीक पध्दतीचा अवलंब केल्यास उत्पादनामध्ये स्थिरता येते तसेच हेक्टरी अधिक उत्पादन मिळून जास्त प्रमाणात नफा मिळतो. रब्बी हंगामातील आंतरपीक पद्धतीमध्ये रब्बी ज्वारी+हरभरा (६:३) आणि रब्बी ज्वारी + करडई (६:३) या आंतर पीक पद्धती अधिक आर्थिक फायदा देणाऱ्या आहेत. आंतरपीक पद्धती   रब्बी ज्वारी+करडई   ही आंतरपीक पद्धती ज्या क्षेत्रात रब्बी ज्वारी मोठ्या प्रमाणात घेण्यात येते अशा क्षेत्रासाठी शिफारस करण्यात आलेली आहे. वातावरणातील उष्णतामानाच्या तफावतीमुळे ज्वारी किंवा करडई सलग पिकात येणारी घट आंतरपीक पद्धतीत कमी होऊन उत्पादनात स्थिरता येते. ही आंतरपीक पध्दत ६:३ या ओळीच्या प्रमाणात घेण्यात यावी. करडई  + हरभरा  मध्यम ते भारी जमिनीसाठी या आंतरपीक पद्धतीची शिफारस करण्यात आली आहे. ४:२ किंवा ६:३ ओळीच्या प्रमाणातही आंतरपीक पद्धती घेतल्यास जास्त फायदा होतो. दुबार पीक पद्धती

योग्य जातींची ‍निवड  

शिफारशीत जाती   रब्बी ज्वारी   मालदांडी ३५-१, एसपीव्ही-६५५, एसपीव्ही-८३९, फुले यशोदा (एसपीव्ही-१३५९), परभणी मोती (एसपीव्ही-१४११), स्वाती (एसपीव्ही-५०४), परभणी ज्योती सूर्यफूल  मॉडर्न, एससीएच-३५, ई.सी.६८४१४, एलएसएफएच-१७१       करडई भीमा, शारदा, तारा, एन-६२-८,अनेगिरी, नारी -६, पीबीएनएस-१२, पीबीएनएस-४०, पीबीएनएस-८६      हरभरा   विजय, बीडीएन-९-३, विशाल, जी-१२, आयसीसीव्ही-२         जवस एनआय-२०७, एस-३६, एलएसएल-९३   जमिनीच्या प्रकारानुसार पिके आणि पीक पद्धती  

पेरणीचे नियोजन 

संपर्क- डॉ. भगवान आसेवार,  ९४२००३७३५९ (वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी)