मका खरेदी ठप्प झाल्याने दर पाडले

नाशिक : केंद्र सरकारडून राज्यात मका खरेदीसाठी ४ लाख ४९ हजार ५४० क्विंटलचे उद्दिष्ट होते. तीन दिवसांपूर्वीच हे उद्दिष्ट पूर्ण झाल्याचे सांगून ऑनलाइन पोर्टल आणि मका खरेदी बंद करण्यात आली आहे. नोंदणी करूनही हजारो शेतकरी विक्रीशिवाय वंचित राहिले असून, सुमारे ६० टक्के मका अद्यापही शेतकऱ्यांकडे आहे. अशातच बाजारातील कमी दर आणि व्यापारी भाव पाडून मागू लागल्याने मका खरेदी पुन्हा सुरू करावी, अशी मागणी शेतकऱ्यांनी केली आहे.   खरीप हंगाम २०२०-२१मधील भरडधान्य खरेदीसाठी खरेदीपूर्व ऑनलाइन नोंदणी २० डिसेंबरपर्यंत करण्याच्या सूचना महाराष्ट्र राज्य को-ऑप. मार्केटिंग फेडरेशनला प्राप्त झाल्या होत्या. राज्यभरात फेडरेशनकडून बुधवार (ता. १६) अखेर ४८ हजार ४२०, तर महाराष्ट्र राज्य सहकारी आदिवासी विकास महामंडळाकडे ७८३ शेतकऱ्यांनी नोंदणी केली होती. त्यापैकी अनुक्रमे २२४६६ व ६६३ शेतकऱ्यांकडून ४ लाख ४९ हजार ५४० क्विंटल मका हमीभावाने (१८५० रुपये प्रति क्विंटलने) खरेदी झाली आहे. केंद्र सरकारने दिलेले उद्दिष्ट पूर्ण झाल्यामुळे मका खरेदी अचानक बंद करण्यात आली. मात्र ऑनलाइन नोंदणी केलेल्या शेतकऱ्यांपैकी अद्यापही निम्म्यावर विक्रीवाचून वंचित असल्याने मोठ्या आर्थिक नुकसानीची चिंता शेतकऱ्यांना आहे.  अशातच शासकीय खरेदी सुरू असताना बाजारात १४०० ते १२०० दरम्यान असलेला मका खरेदी बंद झाल्यानंतर खूप खाली आला आहे. व्यापारी भाव पाडून मागू लागल्याने शेतकरी अवस्थ झाले  आहेत.  महाराष्ट्र राज्य फेडरेशनकडून राज्यात जिल्हानिहाय झालेली खरेदी (बुधवार, ता.१६ अखेर)

दरम्यान, ऑफलाइन खरेदीची प्रतिपूर्ती केंद्र शासनाकडून होत नसल्याने अशा खरेदीची जबाबदारी राज्य शासनाची राहणार नसल्याचेही सांगण्यात आले आहे. त्यामुळे ऑफलाइन खरेदी झाल्यास त्याची जबाबदारी पूर्णपणे खरेदी करण्याऱ्या संस्थेची असल्याचे मार्केटिंग फेडरेशनने कळविले आहे. त्यामुळे अनेक खरेदी केंद्रावरून मका विक्रीसाठी संदेश पाठविण्यात आले, मात्र बुधवारी (ता.१६) सायंकाळी त्याच दिवशी विक्रीसाठी आणू नका, असा संदेश आल्याने शेतकऱ्यांमध्ये संभ्रम निर्माण झाला आहे. 

बाजरी खरेदीही थांबली... राज्यभरात बाजरी खरेदीचा लक्ष्यांक ९ हजार ५०० क्विंटल देण्यात आला होता. त्याचेही पोर्टल गेल्या तीन दिवसांपूर्वी बंद करण्यात आले आहे. या अनुषंगाने मार्केटिंग फेडरेशनच्या कार्यालयामार्फत खरेदीचे उद्दिष्ट वाढवून मिळण्याबाबत प्रधान कार्यालयास कळविण्यात आलेले आहे. राज्यातील पीकनिहाय देण्यात आलेले उद्दिष्ट धान्य :    उद्दिष्ट (क्विंटल) मका  :  ४ लाख ४९ हजार ५४० ज्वारी  :  १५ लाख ४३ हजार ६७० बाजरी :   ९ हजार ५००५ प्रतिक्रिया.. मका खरेदी अचानक बंद झाल्याने व्यापाऱ्यांनी दर पाडले आहेत.  शेतकऱ्यांची कोंडी झाली असून, शासकीय खरेदी केंद्र पुन्हा सुरू करून शेतकऱ्यांना किमान हमीभावाचा दर मिळावा, अशी आमची मागणी आहे.   - गजेंद्र देशमुख, शेतकरी,  माहेगाव देशमुख, ता. कोपरगाव, जि. नगर केंद्र सरकारकडून आधारभूत दराने राज्याला दिलेला मका खरेदीचा लक्ष्यांक पूर्ण झाल्याने शेतकऱ्यांना दरात फटका बसणार नाही, याची काळजी राज्य सरकार घेत आहे. यासाठी संबंधित अन्न नागरी पुरवठा विभागासह मी स्वतः कृषी विभागाकडून उद्दिष्टवाढीसाठी प्रयत्न करणार आहे. शेतकऱ्यांचे नुकसान होणार नाही यासाठी पाठपुरावा सुरू आहे. - दादा भुसे, कृषिमंत्री