नगर ः कृषी विद्यापीठे, शास्त्रज्ञांनी ज्वारीचे विविध नवीन वाण विकसित केले आहेत. मात्र अजूनही नगरसह राज्यातील अनेक भागात मालदांडी या जुन्या वाणालाच अधिक पसंती असल्याचे दिसून येत आहे. रब्बीत महाबीजतर्फे राज्यात बियाणे पुरवठा केला जातो, त्यातील साधारण चाळीस टक्के बियाणे मालदांडीचे असते. राज्यातून महाबीजकडे १४ हजार क्विंटलपेक्षा अधिक मालदांडी ज्वारी बियाण्याची मागणी नोंदवण्यात येते. याशिवाय खासगी बियाणे उत्पादक कंपन्यांकडील मालदांडी बियाण्यालाही बऱ्यापैकी मागणी असल्याचे दिसून येत आहे. रब्बी हंगामात राज्यातील बहुतांश भागात ज्वारी हे प्रमुख पीक असते. नगर, मराठवाडा, सोलापूर, विदर्भात तुलनेने ज्वारीचे क्षेत्र अधिक असते. कृषी विभागाच्या अहवालानुसार दरवर्षी राज्यात साधारण ९ ते १० टक्के बियाणे बदल केला जातो. त्यानुसार रब्बी हंगामाचे नियोजन करताना बियाण्यांची पेरणीसाठी मागणी केली जाते. राज्यात ज्वारी पेरणीला लागणाऱ्या बियाण्यांपैकी साधारण साठ ते सत्तर टक्के बियाण्यांचा पुरवठा हा महाबीजतर्फे केला जातो. याशिवाय मागणीनुसार खासगी बियाणे उत्पादक कंपन्याही बियाणे पुरवतात. कृषी विभागामार्फत रब्बीत विविध पीक प्रात्यक्षिके घेतली जातात. त्यासाठीही महाबीजच्या बियाण्यांचाच वापर होतो. ज्वारी उत्पादनवाढीसाठी विद्यापीठे, शास्त्रज्ञांनी आत्तापर्यंत ८ ते ९ विविध वाण विकसित केले आहेत. विकसित वाणांचा पेरणीसाठी वापर करून उत्पादन वाढ करण्याचे सतत आवाहन केले जाते. मात्र, तरीही जुन्या असलेल्या ज्वारीच्या ‘मालदांडी’ वाणालाच अधिक पसंती दिली जात असल्याचे दिसून येत आहे. बियाणेपुरवठा करताना महाबीज व खासगी बियाणे कंपन्या मागणीनुसार बियाणेपुरवठा करतात. त्यात मालदांडीला सर्वाधिक पसंती असून, मागणी केलेल्या बियाण्यांच्या तुलनेत पन्नास टक्के बियाणे मालदांडीचे वापरले जात असल्याचे बियाण्यांच्या मागणीवरून दिसून येत आहे. नगर जिल्ह्यात मागणी केलेल्या चार हजार क्विंटल ज्वारी बियाण्यांपैकी १८०० ते दोन हजार क्विंटल मालदांडी ज्वारीचे बियाणे असते. अनेक भागांत वर्षानुवर्षे घरचेच ज्वारीचे बियाणे पेरले जात आहे. विशेष म्हणजे त्यात उत्पादन अजूनही कमी झालेले नाही. मालदांडी ज्वारीचे सोलापूर, उस्मानाबाद, बीड, विदर्भातील काही भागांत बीजोत्पादन घेतले जाते. मालदांडी ज्वारीचे सुधारित वाणांच्या तुलनेत एकरी साधारण पन्नास टक्के उत्पादन कमी निघत असूनही मालदांडीलाच अधिक पसंती आहे.
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.