स्वयंचलित ठिबक सिंचनासह केळीची आधुनिक शेती

नायगाव (जि.जळगाव) येथील उच्चशिक्षित युवा शेतकरी विशाल किशोर महाजन यांनी आपल्या ४० एकरांतील केळीसाठी शंभर टक्के स्वयंचलित ठिबक सिंचन प्रणालीचा वापर करून काटेकोर पाणी व्यवस्थापन तंत्र अमलात आणले आहे. सोबतच विविध आधुनिक तंत्रांचा वापर करून एकरी उत्पादन व त्याचा दर्जा यात वाढ करण्याचे त्यांचे प्रयत्न सुरू आहेत. जळगाव जिल्ह्यात नायगाव (ता.मुक्ताईनगर) हे तापी नदीकाठावरील गाव आहे. परिसरात हलकी व काळी कसदार जमीन आहे. केळीची शेती या भागात अधिक आहे. शिवाय कापूस, हळद आदी पिकेही शिवारात दिसतात. गावातील विशाल महाजन यांच्या घरची सुमारे ४० एकर शेती आहे. त्यासाठी शंभर टक्के ठिबक सिंचनाचा वापर केला जातो. केळी हेच त्यांचे प्रमुख आहे. कृषी पदवीधर असलेल्या विशाल यांनी कृषी व्यवस्थापन विषयात पदव्युत्तर पदविकाही घेतली आहे. शिक्षणाची तांत्रिक पार्श्‍वभूमी असल्याने अभ्यासूवृत्तीने शेतीत बदल करण्यास त्यांनी सुरुवात केली आहे. मागील तीन-चार वर्षात त्यादृष्टीने शेतीत आमूलाग्र बदल केले आहेत. केळी शेतीतील सुधारीत व्यवस्थापन

स्वयंचलित ठिबक पध्दतीचा वापर

रात्री शेतात जाण्याचे कष्ट वाचले स्वयंचलित यंत्रणेमुळे शेतात रात्री अपरात्री जाऊन व्हॉल्व बंद करण्याचे कष्टही वाचले आहेत. या पद्धतीत पाणी व खतांचा कार्यक्षम वापर होतो. पूर्वी केळीला उन्हाळ्यात दररोज चार तास पाणी दिले जायचे. नदीवरून पाणी विहिरीत व तेथून शेताला देणे या पद्धतीत पाच पंपांचा वापर व्हायचा. आता हेच काम केवळ तीन पंपांमध्ये होते. व्यवस्थापनासाठी दोन-तीन जणांची रोज नियुक्ती केलेली असायची. आता उन्हाळ्यात दररोज दोन तास पाणी देता येते. म्हणजे ही गरज ५० टक्के कमी झाली आहे. शिवाय मजुरांची गरजही कमी झाली. विजेचा वापर कमी होऊन आता फक्त १२ एचपी क्षमतेचा पंप विहिरीत वापरात ठेवला आहे. स्वयंचलित यंत्रणेवर अनावश्‍यक पाण्याचा ताण दूर करण्यासाठी प्रेशर रिलीज व्हॉल्वची व्यवस्थादेखील आहे.

सुरू केला फ्रूटकेअर तंत्राचा वापर

संपर्क- विशाल महाजन-९२८४८४०४९९