कोल्हापुरात केळी लागवड कमी होण्याची शक्‍यता

कोल्हापूर : पुरेशा पाण्याअभावी जिल्ह्यात केळीच्या लागवडीत घट होण्याची शक्‍यता निर्माण झाली आहे. पुरेसा पाऊस नसल्याने कांदे बाग केळीच्या लागवडीसाठी अद्याप शेतकरी उत्सुक नसल्याचे चित्र आहे. केळीला चांगला दर मिळत असला तरी पाण्याची समस्या ही अनेक ठिकाणी असल्याने नव्या लागवडी फारशा होत नसल्याचे चित्र आहे.

जिल्ह्यात गेल्या काही वर्षांत उसानंतर केळीला शेतकऱ्यांनी पसंती दिली आहे. पाण्याची उपलब्धता जिथे मुबलक आहे त्या ठिकाणी केळीच्या क्षेत्रात वाढ होत होती. यंदा जून, जुलै महिन्यात केळीच्या लागवडी झाल्या. सध्या जिल्ह्यात सरासरी तीनशे ते चारशे एकर क्षेत्रांवर केळीची लागवड करण्यात आली आहे. तरी नोव्हेंबरनंतर होणाऱ्या केळीच्या लागवडी मंदावल्या आहेत. कोल्हापूर जिल्ह्यात पश्‍चिम भाग वगळता अन्य कुठेही समाधानकारक पाऊस झाला नाही.

गडहिंग्लज, शिरोळ, हातकणंगले तालुक्‍यांत बहुतांशी करून केळीच्या बागा आहेत. पण, पुरेसा पाऊस नसल्याने उपलब्ध पाणी देण्यासाठी शेतकऱ्यांना मोठी झटापट करावी लागली. नोव्हेंबर महिन्यात ज्या लागवडी होतात त्यांना पाण्याचा स्त्रोत असणे महत्त्वाचे असते. यामुळे ज्यांच्याकडे बारमाही नदी व विहिरीचे पाणी उपलब्ध अशाच शेतकऱ्यांनी केळी लागवडीबाबत उत्सकता दाखविली. यामुळे परिसरातील रोपवाटिकांमधून ही फारशी मागणी नसल्याचे रोपवाटिका चालकांनी सांगितले.

कोल्हापूरबरोबर खानदेशातूनही अद्याप केळी लागवडीला अनुकूल वातावरण नसल्याने सध्या अगदी नाममात्र स्वरूपात मागणी येत असल्याचे रोपवाटिका चालकांनी सांगितले. येणाऱ्या काळात केळीला चांगला दर मिळण्याची शक्‍यता असली तरी उन्हाळा हा महत्त्वाचा घटक ठरणार असल्याचे याचा अंदाज घेऊनच उसाच्या हंगामानंतर शेतकरी केळीच्या पिकाला प्राधान्य देतील, अशी शक्‍यता केळी उद्योगातील सूत्रांनी व्यक्त केली.

राज्यभरात दुष्काळी परिस्थिती असल्याने केळी रोपांची मागणी घटली आहे. कोल्हापूर जिल्ह्यातही अपेक्षित मागणी आली नाही. ऊसतोड सुरू झाल्यानंतर किती लागवड होईल, याचा अंदाज करता येऊ शकेल. - विश्‍वास चव्हाण, सीमा बायोटेक, तळसंदे, जि. कोल्हापूर