मराठवाड्यात ‘महारेशीम’साठी १० हजारांवर शेतकऱ्यांची नोंदणी

औरंगाबाद :  शेतकऱ्यांना शाश्‍वत उत्पन्नाचा मार्ग दाखविणाऱ्या रेशीम उद्योगासाठी महारेशीम अभियानाच्या माध्यमातून मराठवाड्यातील १० हजार ८१४ शेतकऱ्यांनी नोंदणी केली आहे. प्रशिक्षण व रोपनिर्मितीविषयीची तयारी पूर्ण झाली आहे. तरीही लांबलेल्या पावसाने तुती लागवडीत व्यत्यय आणण्याचे काम केल्याने लागवड रखडली आहे. 

मराठवाड्यात २०१९-२० साठी ५४०० एकरांवर तुती लागवडीचा लक्षांक देण्यात आला होता. त्यामध्ये औरंगाबाद, जालना, नांदेड, बीड जिल्ह्यांसाठी प्रत्येकी ९०० एकर, परभणी, उस्मानाबाद व लातूर जिल्ह्यांसाठी प्रत्येकी ५०० एकर, तर हिंगोली जिल्ह्यासाठी ३०० एकरच्या उद्दिष्ट होते. त्याच्या पूर्तीसाठी महारेशीम अभियान राबविण्यात आले. त्यातून मराठवाड्यातील आठही जिल्ह्यांतून १० हजार ८१४ शेतकऱ्यांनी नोंदणी केली. त्यामध्ये मनरेगातंर्गत ९७९७ शेतकऱ्यांची नोंद झाल्याची माहिती सूत्रांनी दिली. मनरेगांतर्गत तुती लागवडीसाठी रेशीम विभागातर्फे रोपनिर्मितीसाठी शेतकऱ्यांच्या नर्सरीच्या माध्यमातून मोहीम राबविली. त्यातून २ कोटी ६७ लाख रोपांची निर्मिती करण्यात आली. उर्वरित लागणाऱ्या रोपाची मागणी रेशीम विभागाने सामाजिक वनीकरणकडे नोंदविली आहे.

सील्क समग्र योजनेसह नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्पाच्या माध्यमातूनही तुती लागवड व रेशीम उद्योगासाठी शेतकरी जोडण्याचे काम करण्यात आले. या शेतकऱ्यांना लागवड व तांत्रिक प्रशिक्षणही देण्यात आले. नोंदणी केलेल्या एकूण शेतकऱ्यांच्या तुलनेत किमान ६० ते ७० टक्‍के तुतीची लागवड होणे अपेक्षित असल्याचे रेशीम विभागाच्या सूत्रांनी सांगितले. 

तुती लागवडीला ब्रेक 

लागवडी योग्य पाऊस मराठवाड्यातील तुरळक भागातच झाला आहे. तो वगळता तुती लागवडीला ब्रेकच लागला आहे. त्याचा थेट परिणाम रेशीम कोष उत्पादकांच्या बॅचवरती होण्याची चिन्ह आहेत. रेशीम कोष उत्पादकांचे नियोजन पाहता जुलैमध्ये लागवड झाल्यास रेशीम कोष उत्पादकांना किमान तीन बॅच घेणे शक्‍य होते. ऑगस्टपर्यंत लागवड लांबल्यास अधिकाधिक एक बॅच घेणे शक्‍य होत असल्याचे रेशीम विषयाच्या जाणकारांचे मत आहे.