तापमानातील वाढीमुळे किडींचा उद्रेक वाढण्याची शक्यता

कृषी क्षेत्रामध्ये विविध किडींचा उद्रेक वेगाने वाढत आहे. तयार होत असलेल्या अन्नाचा बारावा भाग हा किडींकडून फस्त होतो. वातावरणातील बदलांचे किडींवरील परिणामांचे विश्लेषण संशोधकांनी केले आहे. वाढत असलेल्या तापमानामुळे किडींच्या चयापचयाच्या वेगामध्ये वाढ होत असून, त्यांच्या खाण्याचे प्रमाण व वेग वाढत आहे. भविष्यामध्ये किडी पिकांचा अधिक प्रमाणात फडशा पाडण्याचा धोका `सायन्स` या संशोधनपत्रिकेमध्ये प्रकाशित झालेल्या नव्या अभ्यासात व्यक्त करण्यात आला आहे.  तापमानातील वाढ किंवा वातावरण बदल यांचा फारसा विचार सामान्य माणूस किंवा शेतकरी करत नाही. मात्र, या घटकांचे परिणाम दैनंदिन जीवनाला व्यापून उरणारे असल्याची संशोधने सातत्याने पुढे येत आहे. या शतकाच्या अखेरपर्यंत जागतिक तापमानामध्ये १.७ ते २ अंश सेल्सिअसने वाढ होण्याचा अंदाज व्यक्त केला जातो. या तापमानवाढीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी पॅरीस कराराद्वारे जागतिक पातळीवर सर्व देश आपापल्यापरीने कार्यरत असले तरी त्यातील राजकारण हा महत्त्वाचा विषय ठरत आहे. बाऊल्डर येथील कॅलिफोर्निया विद्यापीठातील संशोधकांच्या गटाने पिकाच्या उत्पादनाच्या सांख्यिकीचा आधार घेत किडींमुळे होत असलेले नुकसान मोजण्याचा प्रयत्न केला. त्याचवेळी तापमानातील वाढीमुळे किडींच्या चयापचयाच्या दरावर व अन्य जैविक क्रियांवर होणारे परिणाम मोजण्यात आले. 

मका,भाताच्या उत्पादनावर परिणाम  उत्तर अमेरिका आणि आशिया देशही किडींच्या प्रादुर्भावातून सुटणार नाहीत. अमेरिका हा जागतिक पातळीवरील सर्वाधिक मोठा मका उत्पादक असून, या पिकात २ अंश सेल्सिअस इतक्या तापमानवाढीच्या अंदाजामुळे किडींचा प्रादुर्भाव ४० टक्क्यांनी वाढण्याची शक्यता आहे. प्रति वर्ष २० दशलक्ष टन उत्पादन घटेल. याच वेळी जागतिक भात उत्पादनाच्या एक तृतीअंश उत्पादन घेणाऱ्या चीनमधील भात उत्पादनातही किडींच्या उद्रेकामुळे सर्वाधिक २७ दशलक्ष टन प्रति वर्ष इतके नुकसान नोंदवले जाईल.