रेशीम अळ्यांचे शास्त्रोक्‍त संगोपन आवश्‍यक ः डॉ. लटपटे

जालना : ‘‘चॉकी रेअरिंग सेंटरमुळे शेतकऱ्यांना रेशीम कोष उत्पादनात भरीव वाढ मिळाली आहे. शास्त्रोक्‍त पद्धतीने रेशीम अळ्यांचे संगोपन करत वाढत असलेल्या उत्पादनाचा उत्पादन खर्च कमी करून दर्जा टिकविण्याचे काम करावे लागणार आहे,’’ असे मत वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठातील रेशीम संशोधन योजनेचे डॉ. सी. बी. लटपटे यांनी व्यक्‍त केले. 

खरपुडी येथील कृषी विज्ञान केंद्रात नुकत्याच आयोजित केलेल्या ‘तुती लागवडीतील यांत्रिकीकरण’ या विषयीच्या एकदिवसीय प्रशिक्षणात ते बोलत होते.

या प्रशिक्षणाला डॉ. लटपटे यांच्यासह रेशीम कार्यालयाचे प्रा. पी. बी. अडसूळ, प्रकल्प अधिकारी बी. एस. दखने, कृषी विज्ञान केंद्राचे वरिष्ठ शास्त्रज्ञ व प्रमुख प्रा. एस. व्ही. सोनुने, कीटकशास्त्रज्ञ प्रा. अजय मिटकरी यांची उपस्थिती होती.  

डॉ. लटपटे म्हणाले, ‘‘तुती लागवडीमध्ये राज्यात प्रथम क्रमांकावर जालना जिल्हा आहे. आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे दुबार रेशीम कीटक संकर वाणाच्या कोषाचे उत्पादन मराठवाड्यात मोठ्या प्रमाणात घेतले जाते. उत्पादन खर्च कमी करून दर्जा टिकविण्यासाठी या उद्योगासंबंधीचे विविध देश व पारंपरिक राज्यातील कौशल्य आत्मासात करण्याची गरज आहे.’’ 

प्रा. सोनुने म्हणाले, ‘‘हवामान अनुकूल व हमखास शाश्वत उत्पादन रेशीम उद्योगापासून मिळते. शेतकऱ्यांनी आपले रेशीम कीटक संगोपनगृह वर्षातील जास्त काळ वापरावयाचे नियोजन करण्याची गरज आहे.’’ 

श्री. दखने यांनी रेशीम विभागामार्फत सुरू असलेल्या योजनांची माहिती दिली. रेशीम उद्योगामध्ये लागणाऱ्या विविध यंत्रांची माहिती व प्रात्यक्षिके या वेळी दाखविण्यात आली. या प्रसंगी रेशीम उद्योजक शेतकरी राजू कचरे यांनी आपल्याकडे असणाऱ्या ४ एकर तुतीपासून प्रत्येक बॅचला ७० ते ८० हजार रुपये उत्पन्न मिळत आहे, अशा तीन ते चार बॅच ते घेत असल्याचे सांगितले. 

रेशीम उद्योग सक्षम करण्यासाठी यांत्रिकीकरणाची गरज असल्याचे ते म्हणाले. या वेळी संदीप लोंढे, चांगदेव मोहिते यांनीही आपले मनोगत व्यक्‍त केले. प्रशिक्षणाला जालना जिल्ह्यातील जवळपास २५ गावांतील रेशीम उद्योजक शेतकरी उपस्थित होते. प्रशिक्षणाचे सूत्रसंचालन प्रा. अजय मिटकरी यांनी केले. विज्ञान केंद्राचे वरिष्ठ शास्त्रज्ञ व प्रमुख प्रा. एस. व्ही. सोनुने, कीटकशास्त्रज्ञ प्रा. अजय मिटकरी आदी.