सांगली जिल्ह्यातील जमिनीचे आरोग्य धोक्यात

सांगली ः रासायनिक खते आणि पाण्याचा अर्निबंध वापरामुळे जमिनीचे आरोग्य धोक्‍यात येऊन शेती आणि शेतकरी अडचणीत येऊ लागले आहेत. त्यामुळे जिल्हा मृदा चाचणी विभागात जिल्ह्यात गतवर्षी ५६ हजार माती तपासण्यासाठी नमुने आले होते. त्यापैकी ४१ मातीचे नमुने तपासण्यात आले असून त्यामध्ये स्पुरद, नत्र, सेंद्रिय कर्बाचे प्रमाण अत्यल्प असल्याचे जिल्हा मृदा चाचणी विभागाने काढलेल्या अहवालात नमद केले आहे. परिमाणी जिल्ह्यातील शेती धोक्‍यात आली आहे.  जिल्ह्यात मोठ्या प्रमाणात ऊस, फळबाग, भाजीपाला याचे उत्पादन घेतले जाते. जमिनीची भूक न ओळखता शेतकऱ्यांकडून केवळ पिकांच्या वाढीसाठी रासायनिक खतांचा मोठ्या प्रमाणात वापर होताना दिसतो आहे. मात्र, उत्पादन घेताना जिल्ह्यातील शेतकरी माती परीक्षण करण्यासाठी पुढाकार घेत नव्हते. त्याचा परिमाण उत्पादनावर होत होता. त्याचप्रमाणे शेतीचे आरोग्यदेखील धोक्‍यात आले होते.   गेल्या वर्षभरापासून जिल्हा मृद सर्वेक्षण व मृद चाचणी विभागाने माती परीक्षण करण्यासाठी जनजागृती करत आहेत. जिल्ह्यात गेल्या वर्षी सुमारे ५६ हजार शेतकऱ्यांनी माती परीक्षण करण्यासाठी पुढे आले. त्यापैकी ४१ हजार मातीचे नमुने तपासले आहेत. त्यामध्ये पालाशचे प्रमाण अधिक असल्याचे समोर आले आहे. तर स्पुरद, नत्र, सेंद्रिय कर्बाचे प्रमाण अत्यल्प आहे. माती परीक्षणाचा अहवालात कोणत्या खतांचा वापर केला पाहिजे, अशा शिफारशीदेखील दिल्या आहेत. त्यानुसार शेतकऱ्यांनी शिफारशीनुसार खतांची मात्रा दिली पाहिजे, तरच जमिनीची सुपीकता टिकण्यास मदत होईल. शिफारशीचा वापर केला नाही तर दुष्काळी भागासह नदीकाठच्या भागातील मोठ्या प्रमाणात शेतीचे आरोग्य धोक्‍यात येण्याची भीती व्यक्त होते आहे.  माती परीक्षणाकडे वाढला कल जिल्ह्यातील बरेचशे शेतकरी विविध पिकांच्या उत्पादनात विक्रमी उत्पादन घेताना दिसत आहेत. मात्र गेल्या दोन ते तीन वर्षांची आकडेवारी पाहिली, तर माती परीक्षणासाठी शेतकरीसंख्या अत्यल्प होती. मृद चाचणी विभागाने शेतकऱ्यांच्यात माती परीक्षण केले पाहिजे, अशी जनजागृती गावोगावात केल्याने शेतकरी माती परीक्षणासाठी पुढे आले आहेत. जिल्ह्यातील तालुकानिहाय सुपीकता निर्देशांक