औरंगाबाद : मराठवाड्यातील खरिपाच्या क्षेत्रात १९९७-९८ ते २०१७-१८ या वीस वर्षांत १८ लाख २१ हजार हेक्‍टरने वाढ झाली. यात सोयाबीन क्षेत्रात ३६ टक्‍क्‍यांनी वाढ झाली असून ज्वारी, बाजरी आदी अन्नधान्यांच्या पीकक्षेत्रात मात्र घट नोंदली गेली आहे. कपाशीचे सर्वसाधारण क्षेत्राच्या तुलनेत प्रत्यक्ष पेरणी होणाऱ्या क्षेत्राचा टक्‍का मात्र कायम राहिला आहे. साधारणत: वीस वर्षांपूर्वी म्हणजे १९९७-९८ मध्ये मराठवाड्यात भात, मका, ज्वारी, बाजरी, तूर, मूग, उडीद, सोयाबीन, कपाशी आदी पिकं घेतली जायची. त्या वेळी मराठवाड्यातील खरिपाचे सर्वसाधारण क्षेत्र ३० लाख ९० हजार हेक्‍टर होते. १९९७-९८ च्या तुलनेत २०१७-१८ मध्ये वीस वर्षांच्या कालावधीत मराठवाड्यातील खरिपाचे सर्वसाधारण क्षेत्र १८ लाख २१ हजार हेक्‍टरने वाढून ४९ लाख ११ हजार हेक्‍टरवर पोचले.खरिपाचा क्षेत्रविस्तार झाला असताना पिकात कोणताही बदल झाला नाही. परंतु, त्या पिकांच्या क्षेत्रात मात्र घट वाढ नोंदली गेली आहे. ज्वारीचे क्षेत्र २६ टक्‍क्‍यांवरून ३ टक्‍क्‍यांवर, तर भाताचे क्षेत्र ३ टक्‍क्‍यांवरून ०.१५ टक्‍क्‍यांवर व बाजरीचे क्षेत्र १४ टक्‍क्‍यांवरून ३ टक्‍क्‍यांवर आले आहे. वीस वर्षात अन्नधान्यांची पीक ४० टक्‍क्‍यांवरून ६ टक्‍क्‍यांपर्यंत घटली. कपाशीचे क्षेत्र मात्र सर्वसाधारण क्षेत्राच्या तुलनेत जैसे थे म्हणजे ३४ टक्‍केच राहिले आहे. सोयाबीनच्या क्षेत्रात लक्षणीय वाढ झाली आहे. १९९७-९८ मध्ये सर्वसाधारण क्षेत्राच्या तुलनेत केवळ एक टक्‍का असलेले सोयाबीनचे क्षेत्र ३६ टक्‍क्‍यांनी वाढून आता ३७ टक्‍क्‍यांवर पोचले आहे.
| पीक | क्षेत्र १९९७-९८ | क्षेत्र २०१७-१८ |
| ज्वारी | ७ लाख ९९ हजार हेक्‍टर | १ लाख ५५ हजार हेक्‍टर |
| बाजरी | ४ लाख २७ हजार हेक्‍टर | १ लाख ३६ हजार हेक्‍टर |
| सोयाबीन | ३१ हजार हेक्‍टर | १७ लाख २५ हजार हेक्‍टर |
| मका | १ लाख ९९ हजार हेक्‍टर | २ लाख ७९ हजार हेक्‍टर |
| कापूस | १० लाख ७२ हजार हेक्‍टर | १५ लाख ९२ हजार हेक्‍टर |
| भात | ८९ हजार हेक्‍टर | ०७ हजार हेक्‍टर |
| तूर, मूग, उडीद इ. पिकं | ५ लाख ०५ हजार हेक्‍टर | ८ लाख ३२ हजार हेक्‍टर |
| (स्त्रोत : कृषी विभाग) |
| पीक | २००७-२००८ | २०१७-१८ |
| कापूस | १२ लाख ४८ हजार | १५ लाख ९२ हजार |
| सोयाबीन | ६ लाख ६२ हजार | १७ लाख २५ हजार |
| तूर, मूग, उडीद इ | ९लाख ८२ हजार | ८ लाख ३२ हजार |
| मका | १ लाख ९२ हजार | २ लाख ७९ हजार |
| बाजरी | ३ लाख ५८ हजार | १ लाख ३६ हजार |
| ज्वारी | ५ लाख ५५ हजार | १ लाख ५५ हजार |
| भात | ५६ हजार | ०७ हजार हेक्‍टर |
अलीकडच्या दहा वर्षांतील खरीप पीक बदलाचे चित्र (२००७-२००८ ते २०१७-१८)
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.