कांदा साठवणगृहात ६५ ते ७० टक्के आर्द्रता आणि २५ ते ३० अंश सेल्सिअस तापमान आवश्यक असते. साठवणगृहात आर्द्रता अधिक असल्यास बुरशीचा प्रादुर्भाव होऊन कांदा सडतो. तर आर्द्रता जास्तच कमी (६५ टक्क्यांपेक्षा कमी) झाल्यास कांद्याचे उत्सर्जन वाढून वजनात घट येते. सध्या कांद्याला चांगला बाजार मिळत नसल्यामुळे सुधारित पद्धतीच्या कांदा चाळींची उभारणी करून चार ते सहा महिने कांद्याची साठवण केल्यास जास्त बाजारभाव मिळू शकतो. कांदा साठवणगृहाचे नैसर्गिक हवादार कांदाचाळी व शीतगृहे (कोल्ड स्टोरेज) असे दोन प्रकार आहेत. शीतगृहामध्ये ५ अंश सेल्सिस तापमानापेक्षा कमी तापमानात कांदा टिकतो. परंतु शीतगृहातून कांदा बाहेर काढल्यानंतर लगेच कोंब येण्यास सुरुवात होते. त्यामुळे त्याचे बाजारमुल्य कमी होते. तसेच शीतगृह उभारणीसाठी जास्त खर्च येतो. त्यामुळे कमी खर्चाच्या नैसर्गिक हवादार कांदाचाळींची उभारणी करणे फायद्याचे ठरते. सुधारित नैसर्गिक हवादार कांदाचाळी एक पाखी व दोन पाखी अशा दोन प्रकारच्या असतात. साठवणगृहात ६५ ते ७० टक्के आर्द्रता आणि २५ ते ३० अंश सेल्सिअस तापमान आवश्यक आहे. साठवणगृहात आर्द्रता अधिक असल्यास बुरशीचा प्रादुर्भाव होऊन कांदा सडतो. तर आर्द्रता जास्तच कमी (६५ टक्क्यांपेक्षा कमी) झाल्यास कांद्याचे उत्सर्जन वाढून वजनात घट येते. एक पाखी साठवणगृह
उभारणी
| तपशील | एक पाखी साठवणगृह | दोन पाखी साठवणगृह | ||
| साठवण क्षमता (टन) | ५ टन | १० टन | २५ टन | ५० टन |
| चाळ उभारणीची दिशा | दक्षिणोत्तर | दक्षिणोत्तर | पूर्व पश्चिम | पूर्व पश्चिम |
| लांबी X रुंदी X बाजूची उंची X मधील उंची (फूट) | १५ x ४ x ५ x ७.५ | ३० x ४ x ५ x ७.५ | ४० x १२ x ६ x १० | ८० x १२ x ६ x १० |
| मधील मोकळ्या जागेची रुंदी(फूट) | - | - | ४ | ४ |
| तळाची जमिनीपासूनची उंची (फूट) | २ | २ | २ | २ |
| साठवण क्षमता (घन मीटर) | ९ | १८ | ४२ | ८४ |
| चाळीचे अपेक्षित आयुष्य | २० | २० | २० | २० |
दोन पाखी साठवणगृह या साठवणगृहाची रचना पूर्व-पश्चिम करावी. साठवणगृहाची लांबी ३० ते ५० फूट असावी (५० फूटापेक्षा जास्त असू नये). लांबी जास्त ठेवल्यास कांदा सडण्याचे प्रमाण वाढते. उभारणी
महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांना कांदा चाळी उभारणीकरिता शासनातर्फे प्रती टन ३५०० रुपये अनुदान देण्यात येते. अनुदान प्राप्तीसाठी हवा खेळती राहणाऱ्या चाळी उभारणे आवश्यक आहे. चाळींचा आराखडा व त्यास लागणारे साहित्य कृषी खाते, पणन मंडळ आणि कांदा व लसूण संशोधन संचालनालय यांनी एकत्रित बैठकीत मान्य केल्याप्रमाणे असणे बंधनकारक आहे. योजनेबाबत सविस्तर माहितीसाठी आपल्या विभागातील कृषी अधिकारी किंवा बाजार समिती अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधावा. संपर्क - डॉ. राजीव काळे, ९५२१६७८५८७ (कांदा व लसूण संशोधन संस्था, राजगुरूनगर, पुणे)
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.