दुर्मीळ जिवाणूमुळे उलगडली प्रकाश संश्लेषणाची उत्क्रांती प्रक्रिया 

लंडन येथील इंपीरिअल कॉलेजमधील संशोधकांना दुर्मीळ जिवाणूमध्ये वनस्पतीतील प्रकाश संश्लेषण प्रक्रियेशी मिळतीजुळती संरचना आढळून आली आहे. ही प्रक्रिया आपल्याला ज्ञात असलेल्या काळाच्या आधीपासून अस्तित्वात असल्याचा हा पुरावा मानला जात आहे. यामुळे प्रकाश संश्लेषण प्रक्रियेच्या उत्क्रांतीचा पुनर्विचार करावा लागणार आहे.  सौरऊर्जेचे रूपांतर शर्करेमध्ये करण्याच्या क्षमतेला प्रकाश संश्लेषण असे म्हणतात. वनस्पती, शेवाळ आणि काही जिवाणूंमध्ये ऑक्सिजेनिक प्रकाश संश्लेषणाची क्षमता असल्याचे दिसून आले. या प्रक्रियेमध्ये पाण्याचे रूपांतर ऑक्सिजन आणि हायड्रोजनमध्ये केले जाते. यातील हायड्रोजनचा वापर प्रक्रियेतील ऊर्जा म्हणून होतो, तर ऑक्सिजन हे बाहेर टाकावयाचा घटक असतो. काही जिवाणूही ऑक्सिजेनिक प्रकाश संश्लेषण करतात. मात्र, त्यामध्ये पाण्याऐजी अन्य मूलद्रव्यांचा वापर करतात. त्यांच्या शारीरिक प्रक्रियेतून ऑक्सिजनची निर्मिती होत नाही.  संशोधकांच्या गृहीतकानुसार, ऑक्सिजनविरहित प्रकाश संश्लेषण हे अधिक प्राथमिक प्रक्रिया असून, त्याचा काळ हा सुमारे ३.५ अब्ज वर्षांपूर्वी आहे. त्यातून ऑक्सिजेनिक प्रक्रिया सुमारे १ अब्ज वर्षांनंतर विकसित झाल्याचे मानले जाते.  प्राचीन काळातील जिवाणूंच्या अंतर्गत संरचनेचे विश्लेषण केले असता इंपीरिअल कॉलेज लंडन येथील संशोधकांना ऑक्जिनेनिक प्रकाश संश्लेषण प्रक्रिया ही आपल्या अपेक्षेपेक्षा १ अब्ज वर्षे आधी शक्य असल्याचे दिसून आले. हे संशोधन ‘जर्नल ट्रेन्ड्स इन प्लॅंट सायन्स’मध्ये प्रकाशित केले आहे.  संशोधन आणि निष्कर्ष ः