हरभरा, नाचणी, भुईमूग वाढीसाठी विशेष प्रयत्न

भारतातील अल्पभूधारक शेतकऱ्यांप्रमाणे आफ्रिकी देशातील शेतकऱ्यांसाठीही हरभरा, नाचणी ही पिके उपयुक्त मानली जातात. मालवी देशातील शेतकऱ्यांसाठी देखील प्रति हेक्टरी तीन टन याप्रमाणे अधिक उत्पादनक्षम देणाऱ्या या पिकांच्या जाती विकसित करण्यात आल्या आहेत. तेथील सरकारने आर्थिक दृष्ट्या गरीब शेतकऱ्यांसाठी अन्न व आर्थिक सुरक्षितता या बाबी लक्षात घेऊन वाण विकसित करण्याचा कार्यक्रम हाती घेतला. केनिया देशात इक्रिसॅट संस्थेने राबवलेल्या वाण पैदास कार्यक्रमांतर्गत हे वाण विकसित करण्यात आले आहेत. हवामानाला सुसंगत, उत्पादन, पिकातील पोषणद्रव्ये आदींच्या अनुषंगाने मालवी देशात वाणांच्या प्रायोगिक चाचण्या घेण्यात आल्या. या देशातील नागरिकांच्या आहारात हरभरा व नाचणी यावर आधारित पदार्थांचे महत्त्व अधिक आहे. 

शेतकऱ्यांसाठी भुईमूग तेल निर्मिती उद्योगाला चालना

या व्यतिरिक्त मालवी देशातील शेतकऱ्यांचे आर्थिक उत्पन्न वाढवण्यासाठी व बाजारपेठ हस्तगत करण्यासाठी भुईमूग तेल उत्पादन उद्योगालाही चालना देण्यात आली आहे. शेतकऱ्यांचा सहभाग असलेल्या सहकारी संस्थेची स्थापना करण्यात आली आहे. त्याचे ११८ सभासद आहेत.यामध्ये ५८ महिला तर ६० पुरुषांचा समवेश आहे. या उद्योगातून महिन्याला सुमारे सहा हजार लिटर तेलाचे उत्पादन करण्याची क्षमता तयार झाली आहे. तेलाच्या विक्रीपासून सुमारे ९६०० अमेरिकी डॉलर एवढ्या रकमेपर्यंत उत्पन्न हाती येते. त्याचा लाभांश देखील सभासदांना वितरित करण्यात येतो. या प्रकल्पाद्वारे सुमारे दोनहजार शेतकऱ्यांना बाजारपेठेशी जोडण्यात आले आहे. मालवी देशातील संस्थांनी या प्रकल्पाला तांत्रिक साह्य व प्रशिक्षण देण्याचे काम देखील केले आहे.  एक गाव एक प्रकल्प हे उद्दिष्ट ठेऊन सरकारने या उपक्रमाची वाटचाल सुरू ठेवली आहे. सहकारी संस्थेस तेल निर्मितीसाठी आवश्‍यक यंत्रसामग्री देखील पुरवली आहे. या उद्योगामुळे देशातील भुईमूग उत्पादकांनाही स्थिर बाजारपेठ मिळण्यास मदत झाली आहे.