कृषी हवामान सल्‍ला (मराठवाडा विभाग)

भारतीय हवामान विभागाकडून प्राप्‍त झालेला अंदाज व सध्‍याची पीकपरिस्थिती यानुसार मराठवाड्यातील प्रमुख पिके व पशुधनाकरिता पीकनिहाय कृषी हवामान सल्‍ला देण्‍यात येत आहे.
कृषी हवामान सल्‍ला (मराठवाडा विभाग)
कृषी हवामान सल्‍ला (मराठवाडा विभाग)

भारतीय हवामान विभागाच्‍या अंदाजानुसार, मराठवाड्यात पुढील पाच दिवसांत आकाश ढगाळ राहून सर्वत्र हलक्‍या स्‍वरूपाच्‍या पावसाची शक्‍यता आहे. मराठवाड्यातील आठही जिल्‍ह्यांकरिता जिल्‍हानिहाय हवामान अंदाज खालील तक्‍त्‍यात देण्‍यात आलेला आहे. विस्‍तारित अंदाजानुसार, मराठवाड्यात १२ ते १८ जुलैदरम्‍यान सरासरीपेक्षा कमी पावसाची शक्‍यता आहे. मराठवाड्यासाठी ८ ते १२ जुलै या काळामध्ये वातावरण ढगाळ राहण्याचा अंदाज आहे. कमाल तापमान ३० ते ३२ अंश आणि किमान तापमान २३ ते २४ अंश सेल्सिअस राहील. सापेक्ष आर्द्रता ७५ ते ८० टक्क्यांपर्यंत राहू शकते. भारतीय हवामान विभागाकडून प्राप्‍त झालेला अंदाज व सध्‍याची पीकपरिस्थिती यानुसार मराठवाड्यातील प्रमुख पिके व पशुधनाकरिता पीकनिहाय कृषी हवामान सल्‍ला खालीलप्रमाणे देण्‍यात येत आहे. कापूस

  • वेळेवर लागवड केलेल्‍या कापूस पिकात हलकी कोळपणी करावी.
  • मागील काही दिवसांत ढगाळ वातावरण व अधूनमधून पडत असलेल्‍या पावसामुळे कापूस पिकावर रसशोषक किडींचा प्रादुर्भाव दिसून येत आहे. त्यांच्या नियंत्रणासाठी, ५ टक्के निंबोळी अर्क किंवा ॲसिटामिप्रीड (२० टक्के) ०.२ ग्रॅम प्रतिलीटर पाणी याप्रमाणे पावसाची उघडीप असताना फवारणी करावी.
  • पेरणीयोग्‍य पाऊस न झालेल्‍या ठिकाणी पेरणीयोग्‍य पाऊस (७५ मिमी.पेक्षा जास्‍त) झाल्‍यानंतर कापूस पिकाची लागवड करण्‍यास हरकत नाही.
  • लागवडीसाठी आंतरपीक पद्धतीचा अवलंब करावा.
  • कापूस पिकाची लागवड करून एक महिन्‍याचा कालावधी झाल्‍यास नत्र खताचा दुसरा हप्‍ता जमिनीत ओल असताना किंवा पाऊस पडल्‍यानंतर बागायती कापूस पिकास ५२ किलो युरिया; तर कोरडवाहू कापूस पिकास ३१ किलो युरिया प्रतिएकर खतमात्रा द्यावी.
  • सोयाबीन

  • उशिरा पेरणी केलेल्‍या सोयाबीन पिकात दोन रोपांतील अंतर मर्यादित (५ ते ५.७ सेंमी) राखण्‍यासाठी जमिनीत ओल असताना किंवा पाऊस पडल्‍यानंतर विरळणी करावी.
  • वेळेवर पेरणी केलेल्‍या सोयाबीन पिकात पेरणीनंतर १५ ते २० दिवसांनी कोळपणी करावी. तणांचे व्‍यवस्‍थापन होऊन जमिनीतील ओलावा टिकून राहण्‍यास मदत होते.
  • सध्‍या सोयाबीन पिकावर लोहाच्‍या कमतरतेमुळे पीक पिवळे पडणे (क्‍लोरोसिस) या शारीरिक विकृतीची लक्षणे दिसून येत आहेत. याच्‍या व्‍यवस्‍थापनासाठी शेतात वापसास्थिती राहील अशी व्‍यवस्‍था करावी. त्यानंतर फेरस सल्‍फेट ०.५ ते १ टक्के (फेरस सल्‍फेट ५ ते १० ग्रॅम प्रतिलीटर पाणी) किंवा ईडीटीए चिलेटेड मिक्‍स मायक्रोन्‍युट्रिएंट ग्रेड (II) ०.५ ग्रॅम प्रतिलिटर पाणी याप्रमाणे फवारणी करावी.
  • अद्याप पेरणी झालेली नसल्यास पेरणीयोग्‍य पाऊस (७५ मिमी.पेक्षा जास्‍त) होताच सोयाबीन पिकाची पेरणी करण्‍यास हरकत नाही. पेरणीसाठी आंतरपीक पद्धतीचा अवलंब करावा.
  • तूर

  • तूर पिकात हलकी कोळपणी करून तणांचे व्‍यवस्‍थापन करावे.
  • पेरणी झालेली नसल्यास पेरणीयोग्‍य पाऊस (७५ मिमी.पेक्षा जास्‍त) झाल्‍यानंतर तूर पिकाची लागवड करून घ्यावी.
  • आंतरपीक पद्धतीचा अवलंब करावा.
  • ऊस काही शेतकऱ्यांकडे जानेवारी महिन्‍यात लागवड केलेला पिवळा पडण्‍याची समस्‍या दिसून येत आहे. त्याच्‍या व्‍यवस्‍थापनासाठी झिंक सल्‍फेट आणि फेरस सल्‍फेट प्रत्‍येकी ५० ग्रॅम प्रति १० लिटर पाणी याप्रमाणे पावसाने उघडीप दिल्‍यास फवारणी करावी. मूग व उडीद वेळेवर पेरणी केलेल्‍या मूग व उडीद पिकात हलकी कोळपणी करावी. पुढील काळात मूग व उडीद पिकाची पेरणी करू नये. भुईमूग वेळेवर पेरणी केलेल्‍या भुईमूग पिकात हलकी कोळपणी करावी. पुढील काळात भुईमूग पिकाची पेरणी करू नये. मका वेळेवर पेरणी केलेल्‍या मका पिकात हलकी कोळपणी करावी. अद्याप पेरणी न झालेल्या ठिकाणी पेरणीयोग्‍य पाऊस (७५ मिमी. पेक्षा जास्‍त) झाल्‍यानंतर मका पिकाची पेरणी करण्‍यास हरकत नाही. भाजीपाला रोपवाटिकेत गादीवाफ्यावर लागवड केलेल्‍या रोपातील तणांचे व्‍यवस्‍थापन करावे. मागील काही दिवसांतील ढगाळ वातावरणामुळे रोपवाटिकेतील रोपांवर रसशोषक किडींचा प्रादुर्भाव दिसून येत आहे. निंबोळी अर्क (५ टक्के) किंवा कडुनिंबआधारित कीटकनाशक (ॲझाडिरेक्टीन १० हजार पीपीएम) २ ते ३ मि.लि. प्रतिलिटर याप्रमाणे फवारणी करावी. पुनर्लागवड झालेल्या भाजीपाला पिकातील तणांचे व्‍यवस्‍थापन करावे. पशुधन व्‍यवस्‍थापन

  • पावसाळ्यात गोठ्याची स्‍वच्‍छता, मलमूत्राचा निचरा व गोठ्यात कोठेही दलदल होणार नाही, याची काळजी घ्‍यावी.
  • पशूंची पचनक्रिया बिघडून आजारी पडण्‍याचे व पोटफुगीची अवस्‍था टाळण्‍यासाठी खाद्य म्‍हणून (१००) हिरवा चारा देण्‍याचे टाळावे.
  • हिरव्‍या चाऱ्यासोबतच पशुखाद्यात सुयोग्‍य प्रमाणात कोरडा चाराही असावा.
  • पावसाळ्यात पशू व वासरांना हगवण लागली असल्‍यास पशुवैद्यकाच्‍या सल्‍ल्‍याने त्वरित औषधोपचार करून घ्‍यावा.
  • मराठवाड्यातील काही भागामध्‍ये उदा. औंढा (जि. हिंगोली) परिसरात गोवंशीय पशुधनामध्‍ये नेझल सिस्‍टॉझोमोसिस (नाकपुडीमध्‍ये फुलकोबीच्‍या आकाराची गाठ) हा रोग आढळला आहे. यामुळे श्‍वसनक्रियेत बाधा येऊन जनावरे श्‍वास घेतेवेळी जोरात घोरण्‍यासारखा आवाज काढतात. हा रोग पाण्‍याच्या परिसरातील गोगलगायीद्वारे पसरतो. रोगाचा प्रादुर्भाव आहे, तोपर्यंत परिसरातील डबके, पाणथळ जागा अशा ठिकाणचे पाणी व सभोवतीचे गवत जनावरांना खाण्यास देऊ नये. रोगाचा प्रादुर्भाव आढळताच असे क्षेत्र पशुधनासाठी प्रतिबंधित करावे. रोगग्रस्त पशुधनास तात्‍काळ पशुवैद्यकामार्फत कृ‍मीनाशक औषधांची मात्रा द्यावी.
  • कृषी अभियांत्रिकी खरीप पिकाची पेरणी झाल्‍यानंतर ३० ते ४० दिवसांनी आंतरमशागतीची कामे पूर्ण झाल्‍यानंतर उभ्‍या पिकात सरी काढावी. त्यामुळे पावसाचे पाणी सरीत साठून जमिनीत मुरेल.     कापूस, तूर इ. जास्‍त अंतरावरील पिकांमध्‍ये एक आड एक तास; तर सोयाबीन, मूग, उडीद इ. कमी अंतरावरील पिकांमध्‍ये चार ओळींनंतर एक सरी काढावी. पेरणीयोग्य पाऊस व पेरणी मराठवाड्यात पेरणीयोग्‍य पाऊस न झालेल्या हिंगोली जिल्‍ह्यातील वसमत, जालना जिल्‍ह्यातील जालना, नांदेड जिल्‍ह्यातील देगलूर, उस्‍मानाबाद जिल्‍ह्यातील उस्‍मानाबाद, लोहारा, परांडा, तुळजापूर, उमरगा आणि परभणी जिल्ह्यातील गंगाखेड अशा भागांमध्ये पेरणीयोग्‍य (७५ मि.मी.पेक्षा जास्‍त) पाऊस होताच जमिनीत पुरेसा ओलावा असल्‍याची खात्री करून पेरणी करावी. १५ जुलैपर्यंत सोयाबीन, कापूस, तूर, बाजरी, सूर्यफूल, तीळ, कारळे इ. पिकांची पेरणी करता येते. ७ जुलैनंतर मूग, उडीद, ज्‍वारी, भुईमूग या पिकांची पेरणी करू नये. डॉ. कैलास डाखोरे (प्रकल्प समन्वयक) ः ९४०९५४८२०२ प्रमोद शिंदे (संशोधन सहयोगी) ः ७५८८५६६६१५ (ग्रामीण कृषी मौसम सेवा, वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी.)  

    Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Related Stories

    No stories found.
    Agrowon
    agrowon.esakal.com