सुधारित जवस वाणांची लागवड करा

जवसाच्या सुधारित वाणाची निवड केल्यास उत्पादनामध्ये दीडपट ते दुप्पट वाढ होते. पिकाच्या संवेदनशील अवस्था लक्षात घेऊन पाण्याचे नियोजन करावे. जवसाच्या तेलात ५८ % ओमेगा-३ मेदाम्ले व अँटी ऑक्सिडंट्स असून, ते उच्च रक्तदाब, हाय कोलेस्टेरॉल, ट्रायग्लीसराईडचे रक्तातील उच्च प्रमाण यांना नियंत्रित ठेवण्याचे काम करते. संधिवातावर हे तेल उपयुक्त सिद्ध झालेले आहे. मधुमेही रुग्णांसाठी जवस उत्तम पर्याय आहे. जवस तेलाच्या सेवनाने कर्करोगास प्रतिकारशक्ती निर्माण होते. या आरोग्यासाठीच्या फायद्यामुळे अलिकडे जवस पिकाची लागवड वाढत आहे. जवसाच्या दाण्यांपासून खायचे तेल, वाळलेल्या झाडाच्या खोडापासून उच्चप्रतीच्या धाग्याची निर्मिती केली जाते. जवसाच्या झाडापासून मिळणारा धागा मजबूत व टिकाऊ असतो.

वाण ः

खत व्यवस्थापन ः कोरडवाहू पिकासाठी १० किलो नत्र + २० किलो स्फुरद + १० किलो पालाश प्रति एकर अशी शिफारस आहे. म्हणजेच साधारणतः अर्धा बॅग युरिया, सव्वा बॅग सिंगल सुपर फॉस्फेट व अर्धा बॅग म्युरेट ऑफ पोटॅश द्यावे. यासोबतच साधारणतः ५-६ किलो झिंक सल्फेट प्रति एकर द्यावे. रासायनिक खतांची मात्रा, शक्यतोवर शेणखतात मिसळून पेरणीसोबतच द्यावी.     बागायती जवस पिकासाठी २४ किलो नत्र, १२ किलो स्फुरद व १२ किलो पालाश प्रति एकर देण्याची शिफारस आहे. याकरिता पेरणीच्या वेळी साधारणतः अर्धा बॅग युरिया, दिड बॅग सिंगल सुपर फॉस्फेट व अर्धा बॅग पोटॅश व ५ किलो गंधक प्रति एकर देण्याची शिफारस आहे. उरलेली नत्राची अर्धी मात्रा (१२ किलो नत्र) म्हणजेच साधारणत: अर्धा बॅग युरिया पेरणीनंतर दीड महिन्यांनी ओलितासोबत अथवा जमिनीत ओल असताना द्यावी. पाणी व तण व्यवस्थापन ः

जितेंद्र दुर्गे, ९४०३३०६०६७ (सहयोगी प्राध्यापक (कृषी विद्या), श्री शिवाजी कृषी महाविद्यालय, अमरावती, महाराष्ट्र