सोयाबीनवरील किडींचे नियंत्रण व्यवस्थापन

सध्या स्थितीत सोयाबीन पिकावर तुरळक स्वरूपात चक्रभुंगा व उंटअळीचा प्रादुर्भाव आढळून येत आहे. त्याच प्रमाणे काही ठिकाणी तुंबाखूची पाने खाणारी अळीही दिसून येत आहे. या किडीच्या नियंत्रणासाठी त्वरित उपाययोजना कराव्यात. चक्रभुंगा  चक्रभुंगा या किडीची मादी पानाच्या देठावर, फांदीवर किंवा मुख्यखोडावर साधारणतः १ ते १.५ सें.मी. अंतरावर एकमेकास समांतर दोन गोल; चक्र काप करून त्यामध्ये अंडी टाकतो. त्यामुळे चक्रकापाचा वरचा भाग सुकतो. अंड्यातून निघालेली अळी पानाचे देठ आणि फांदीतून आत जाते. मुख्यखोडाचा भाग पोखरते. पीक साधारणतः दीड महिन्याचे झाल्यावर चंक्रभुंग्याचा प्रादुर्भाव असलेले झाड वाढत नाही. कीडग्रस्त झाडास कमी शेंगा लागतात. उत्पादनात घट येते. 

उंटअळी 

तंबाखूची पाने खाणारी अळी  तंबाखूची पाने खाणारी अळी ही बहूभक्षी कीड असून, ऑगस्ट महिन्यात सोयाबीन पिकावर मुख्यत्वे या किडीचा प्रादुर्भाव आढळतो. या किडीची अळी मळकट हिरव्या रंगाची असून तिच्या शरीरावर पिवळसर नारंगी रेषा आणि काळे ठिपके असतात. पुर्ण वाढलेली अळी ३०-४० मि.मी.लांब असते. मादी पतंग पुंजक्याने पानावर अंडी घालतो. अंड्यातून निघालेल्या अळ्या सामूहिकपणे पानाचा हिरवा पदार्थ खातात. पाने जाळीदार दिसत असल्याने या किडीचा प्रादुर्भाव दूर अंतरावरून ओळखता येतो. तृतीय अवस्थेपासून अळ्या अलग अलग होऊन सोयाबीनचे पाने खातात. तीव्र प्रादुर्भावात झाडाला पाने राहत नाहीत. 

उपाययोजना ः 

 : डॉ. आर. एल. काळे, ७३५०२०५७४६, (कृषी विज्ञान केंद्र, वाशीम)