शेतीच्या ओढीने स्वेच्छा निवृत्ती घेऊन नंदकुमार मगर यांनी डोंगराळ भागातही उत्तम पेरूची फळबाग फुलवली आहे. त्यांच्या शेतीची वाटचाल संपूर्ण सेंद्रियकडे सुरू आहे. विविध पिकांसह वनसंपदेच्या जपणुकीतून एकात्मिक शेतीचे उत्तम उदाहरण ठरत आहे.
नगर महापालिकेमध्ये अभियंता म्हणून कार्यरत असलेल्या नंदकुमार मगर यांना शेतीची फार आवड. नगर शहरापासून उत्तरेकडे आठ किलोमीटरवर असलेल्या जेऊर (बायजाबाई) येथे वडिलोपार्जित शेतीमध्ये डोंगराळ भागातील शेती विकत घेत भर घातली. नोकरी करतानाही डाळिंब, पेरू लागवड यात त्यांचे बारकाईने लक्ष असे. पूर्ण वेळ शेती करण्यासाठी म्हणून त्यांनी दोन वर्षांपूर्वी स्वेच्छा निवृत्ती घेतली. मगर यांची एकूण शेती ४२ एकर असून, एका तळावर असलेल्या ३७ एकर क्षेत्रामध्ये २६ एकर पेरू लागवड १६ वर्षांपूर्वी केलेली आहे. डोंगराळ आणि खाचखळग्यांच्या शेतीचे सपाटीकरण करून, त्याची योग्य बांधबंदिस्ती केली. शेतीच्या बाजूला मोठा डोंगर असून, येथून येणाऱ्या पावसाच्या व शेतातील पाण्याचे विहिरीत पुनर्भरण केले. अधिक खडकाळ शेतीत तलावातील गाळ टाकून सुपीक केली. यासाठी बॅंकेतून कर्जाऊ रक्कम मिळवली. चार एकर क्षेत्रामध्ये शेवगा लागवड होती. मात्र, नव्या मोठ्या आकाराच्या पेरू लागवडीसाठी एक महिन्यापूर्वी तो काढला. जिरायती शेतीमध्ये डाळिंब लागवड होती, मात्र मर रोगाच्या प्रादुर्भावामुळे तिथेही पेरू लागवड केली. अशा प्रकारे हळूहळू त्यांचे पेरू हे मुख्य पीक झाले. आता पेरूचा दर्जा व प्रतिझाड उत्पादनामुळे उत्तम पेरू उत्पादक असा लौकिक परिसरामध्ये मिळवला आहे.
पेरू लागवड
शेतीतील सुविधा
सेंद्रियकडे जोमदार वाटचाल
गांडूळ, कंपोस्ट खतांमुळे मिळते दर्जेदार उत्पादन
झाडाभोवती ४ बाय १ बाय १ फूट आकाराचे चर घेऊन, प्रतिझाड चार ते सहा घमेले शेणखत, गांडूळखत व कंपोस्ट खत देतात. त्यात शेतातील सर्व पालापाचोळा मिसळून गाडले जाते. शेतामध्ये स्वतः दीड टन गांडूळखत तयार करत असले तरी प्रति वर्ष ८ ते ९ टन गांडूळखत विकत घ्यावे लागते.
विक्रीचे नियोजन
स्थानिक मजुरांना रोजगार
झाडांचे एप्रिलपासून पाणी बंद करून ताण दिला जातो. मेअखेरीस खते देऊन, पुढे जूनपासून पुन्हा पाणी देण्याला सुरवात केली जाते. पेरूचा मृग बहर धरतात. त्याची तोडणी नोव्हेंबरमध्ये सुरू होते. तोडणीच्या काळात दररोज साधारण सत्तर स्थानिक मजूर लागतात. बारमाही आठ ते दहा मजूर कामाला असतात.
शंभर फुटी कांदा चाळ
मगर यांच्याकडे कांद्याचे पीक असते. कांदा साठवणीसाठी त्यांनी शंभर फूट लांबीची कांदाचाळ उभारली असून, पन्नास टन कांदा साठवणीची क्षमता आहे.
मगर यांच्या शेतीची वैशिष्ट्ये
वनसंपदाही जपली... शेतातील एकही झाड तोडायचे नाही, असा पणच नंदकुमार यांनी केला आहे. त्यानुसार घरगुती खाण्यासाठी फळे व भाजीपाल्याचे नियोजन शेतीमध्ये केले आहे. त्यांच्याकडे पेरूसह शंभर नारळ, वीस आंबा, पन्नास सीताफळ, तीन बोर, पाच शेवगा, दोन जांभूळ, आठ आवळा, लिंबू व अंजीर प्रत्येकी दोन, चिंच व चिकू प्रत्येकी एक अशी झाडे जपलेली आहेत. परिसरातील वन्यजीवांसाठी पाणवठे केले आहेत.
शेतीचे नियोजन
संपर्क : नंदकुमार मगर, ९५६१००४६१२
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.