शेतीमध्ये बैलशक्तीचा वापर मुख्यत: नांगरणी, वखरणी, आंतरमशागत आणि बैलगाडीच्या साह्याने वाहतुकीसाठी होतो. शेतीमध्ये बैलचलित सुधारित अवजारे वापरल्यामुळे बैलाला वर्षभर काम मिळते. तसेच मशागत, पेरणीच्या खर्चात बचत होते. त्यामुळे शेतकऱ्यांना बैल सांभाळणे सुलभ होणार आहे.
लहान व मध्यम आणि व डोंगराळ भागातील शेतकऱ्यांसाठी बैलशक्तीवर चालणाऱ्या अवजारांचा वापर अजूनही होतो. विदर्भ व मराठवाड्यामध्ये आंतरपीक पद्धतीने लागवड करणाऱ्या अल्पभूधारक शेतकऱ्यासाठी बैलशक्ती हे शेतीसाठी अविभाज्य अंग आहे.
बैलचलित तीन पासेचे फणासहीत कोळपे
सध्या शेतकरी ट्रॅक्टरच्या साह्याने बीबीएफ यंत्राने रूंद वरंबा आणि सरी पध्दतीने पेरणी करत आहेत. परंतू रूंद वरंबा पध्दतीने पेरलेल्या पिकामध्ये आंतरमशागतीसाठी पारंपरिक कोळपे वापरता येत नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांना खुरपणी करावी लागते किंवा तणनाशकाची फवारणी करावी लागते. यामुळे खर्च वाढतो. हे लक्षात घेऊन बैलचलित तीन पासेचे फणासहित कोळपे विकसित करण्यात आले आहे.
वैशिष्ट्ये ः
शेतावरील घेतलेल्या चाचणीचे निष्कर्ष | |
तपशिल | विवरण |
काम करण्याची रुंदी | १८० सेंमी |
कोळपणीची खोली | ५ सेंमी |
कामाचा वेग (प्रतितास) | २.२५ ते २.५० |
ओढशक्ती | ५८ किलो |
कार्यक्षमता (हेक्टर प्रतितास) | ०.२० |
आवश्यक मजूर (प्रतिहेक्टरी) | १ |
एकूण खर्च (रुपये प्रतिहेक्टर) | १००० ते १२०० |
बैलचलित धसकटे गोळा करण्याचे अवजार
धसकटे गोळा करण्यासाठी प्रति हेक्टरी साधारणपणे १५ ते २० स्त्री मजूर लागतात त्यामुळे खर्च वाढतो. हे लक्षात घेऊन बैलचलित धसकटे गोळा करण्याचे अवजार तयार केले आहे.
शेतावर घेतलेल्या चाचणीचे निष्कर्ष | |
तपशील | विवरण |
कामाची खोली (सेंमी) | ५.५ ते ७.५० |
कामाचा वेग (किमी/प्रतितास) | २.९५ ते ३ |
ओढशक्ती (किग्रॅ) | ४६.५ ते ४८ |
मजूर (तास प्रतिहेक्टर) | ३ ते ५ |
एकूण खर्च (रुपये/हेक्टर) | ११०० ते १२०० |
बैलगाडी, आंतरमशागतीसाठी सुधारित जू
शेतकरी बैलगाडी, वखरणी व आंतरमशागतीसाठी वेगवेगळ्या आकाराचे, लांबीचे व जास्त वजनाचे जू वापरतात. त्यामुळे बैलांच्या मानेला जखमा होऊन त्रास होतो, बैलाला ओढशक्ती जास्त लागते, त्याची काम करण्याची क्षमता व वेग कमी होतो. हे लक्षात घेऊन बैलगाडी, वखर व आंतरमशागतीसाठी लाकडापासून जू तयार केलेला आहे.
वैशिष्ट्ये
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.