उत्पादनवाढीसाठी एअरोसोल्सद्वारे सूर्यप्रकाश रोखण्याची कल्पना व्यहवार्य नाही

पृथ्वीच्या वातावरणामध्ये कृत्रिमरीत्या सल्फेट एअरोसोल्स मिसळून, त्याद्वारे सूर्यप्रकाश रोखून जागतिक तापमानवाढीचे पिकांच्या वाढीवरील विपरीत परिणाम कमी करण्याची कल्पना तितकीशी व्यहवार्य ठरत नसल्याचे कॅलिफोर्निया-बर्कले विद्यापीठातील संशोधकांच्या अभ्यासात आढळले आहे. या दोन्ही बाबी एकमेकांचे चांगले परिणाम नष्ट करत असल्याचे मत व्यक्त केले आहे. सोलोमॉन हसियांग हे कॅलिफोर्निया विद्यापीठातील ग्लोबल पॉलिसी लॅबोरेटरी येथे संचालक असून, जोनाथन प्रॉक्टर हे पी.एचडी संशोधक आहेत. त्यांच्या संशोधनाचे निष्कर्ष ‘जर्नल नेचर’मध्ये प्रकाशित करण्यात आले आहेत. जागतिक तापमानामध्ये होत असलेल्या वाढीमुळे पिकाच्या उत्पादनावर विपरीत परिणाम संभवतात. हे विपरीत परिणाम कमी करण्यासाठी वातावरणामध्ये धुळीचे कण सोडून, त्यांच्या साह्याने तापमान कमी करणे शक्य असल्याचा दावा काही संशोधकांकडून होत होता. त्यासाठी ज्वालामुखी फुटण्याच्या वेळी वातावरणामध्ये पसरणाऱ्या कार्बन कणांमुळे परिसरातील तापमानामध्ये घट व पीक उत्पादनात वाढ होत असल्याचा संदर्भही दिला जातो. या काळात पिकांवरील उष्णतेचा ताण कमी असल्यामुळे उत्पादनामध्ये वाढ होत असल्याचेही मत मांडले जाते. मात्र, वातावरणातील धुळीच्या कणामुळे प्रकाश संश्लेषण क्रियेवर परिणाम होऊ शकतो. गेल्या दोन ज्वालामुखी उद्रेकाच्या वेळच्या एकूण परिस्थिती व माहिती साठ्याचे विश्‍लेषण कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, बर्कले येथील संशोधकांनी पीक उत्पादनाच्या अनुषंगाने केले आहे. याबाबत माहिती देताना संशोधक जोनाथन प्रॉक्टर यांनी सांगितले, की पृथ्वीभोवती एअरोसोल्स पसरलेले असताना तापमानामध्ये घट होऊन पिकाच्या वाढीसाठी मदत होऊ शकते. मात्र, पिकाच्या वाढीसाठी सूर्यप्रकाशाचीही आवश्‍यकता असते. सूर्यप्रकाशाला अडवल्यास पिकाच्या वाढीवर विपरीत परिणाम होईल. थोडक्यात, तापमान कमी झाल्याने होणाऱ्या फायद्याइतकाच प्रकाश संश्‍लेषणातील घटीमुळे नुकसानही संभवते. हे एखाद्या शल्यक्रियेमुळे उदभवणारे साइडइफेक्टस हे मूळ आजाराइतकेच असण्यासारखे आहे. असे आहेत संशोधन