उत्कृष्ठ कापूस व्यवस्थापनाचा पाटील यांचा आदर्श

जळगाव जिल्ह्यातील घाडवेल येथील देवेंद्र पाटील हे उत्कृष्ट व्यवस्थापन व तंत्रशुद्ध पद्धतीने पूर्वहंगामी बीटी कपाशी पिकाचे उत्पादन घेण्यात माहीर समजले जातात. दरवर्षी सुमारे ३० ते ३५ एकरांत त्यांची कपाशी असते. गुलाबी बोंड अळीचे संकट ओळखून त्यांनी व्यवस्थापनात नवे बदल करून आपली उत्पादकता कायम ठेवली आहे. खत व्यवस्थापन, कीडनियंत्रण यावर त्यांचा विशेष कटाक्ष असतो. अवर्षणप्रवण स्थिती व अतिवृष्टीसंबंधी उपयोगी ठरणारे गादीवाफा व घनदाट लागवड तंत्रही त्यांनी कौशल्याने राबविले आहे.  जळगाव जिल्ह्यातील चोपडा तालुका कापूस उत्पादनासाठी आघाडीवर आहे. याच तालुक्‍यात तापी नदीकाठच्या पाण्याचा लाभ पोचलेल्या घाडवेल येथे देवेंद्र पाटील यांची सुमारे ५० एकर शेती आहे.  वडील खेमराज पारंपरिक पद्धतीने कापसाचे उत्पादन घ्यायचे. देवेंद्र यांनी मुक्त विद्यापाठीतून कृषी पदवी घेतली, त्यामुळे शेतीतील तांत्रिक विचारांची बैठक पक्की होण्यास मदत झाली. त्यानुसार पीक व्यवस्थापनात किफायतशीर बदल करण्यास सुरवात केली.  पाटील यांची शेती - (ठळक बाबी) 

पाणी  पाच बोअर्स, तसेच १५ ते २० एकरांत ठिबक सिंचनाचा वापर. काही क्षेत्रात पाट पद्धतीने सिंचन.  सिंचनासाठी जादा पाण्याचा वापर टाळण्यावर कटाक्ष, त्यासाठी स्वतंत्र वेळापत्रक. ठिबकमधून दररोज फक्त तासभर देतात पाणी. पाट पद्धतीने सिंचनाच्या पिकात लागवडीपूर्वी क्षेत्र भिजवून घेतात.  लागवड 

पीक संरक्षण 

आश्‍वासक उत्पादन  दरवर्षी देवेंद्र यांना कोरडवाहू कापसाचे एकरी ८ क्विंटल, तर बागायती कापसाचे १२ क्विंटल उत्पादन मिळते. दरवर्षी खर्च वजा जाता एकरी १५ हजार रुपये हाती येतात. क्षेत्र ३० एकरांपेक्षा अधिक असल्याने  उत्पन्नाचा ताळमेळ जुळतो.  दहा एकरांत मूग  पाटील दरवर्षी सुमारे १० एकरांत मूग घेतात, त्याचे एकरी २.५ ते ३ क्विंटल उत्पादन मिळते.  जसे दर असतील त्याप्रमाणे बाजार समितीत किंवा बियाणे म्हणून विक्री होते. बियाण्याची विक्री क्विंटलला पाच हजार रुपये दराने होते. हाच मूग बाजार समितीत विकला तर ३५०० ते ४००० रुपये दर मिळतो. पाटील जय गुरुदेव कृषी विकास गटाद्वारे कार्यरत आहेत. कपाशी पिकातील व्हॉट्सॲप ग्रुपमध्येही ते सक्रिय सहभागी असतात.  संपर्क - देवेंद्र पाटील - ७३५०९९४८१५