जीआय मानांकनाने मणिपूरचे कचई लिंबूला व्यावसायिक अोळख

अन्नाला खास चव आणणारा घटक म्हणजे लिंबू. शास्त्रीयदृष्ट्या आम्लयुक्त दर्जाचा अन्नपदार्थ असल्याने तेलकट गुणधर्म नष्ट करण्याची नैसर्गिक क्षमता लिंबामध्ये उपजत असते. उन्हाळ्यात लिंबू लवकर खराब होतो. एकजरी लिंबू खराब झाले तर त्याच्याबरोबर अनेक लिंबू खराब होतात. लवकर खराब न होणारे आणि नैसर्गिक औषधी गुणधर्म असलेले, तसेच ते सेंद्रिय पद्धतीने तयार केलेले आणि भारत सरकारकडून जीआय मानांकन मिळालेले लिंबू अापल्याला मिळाले, तर हो असेच जीआय मानांकन मिळालेले सर्वगुणसंपन्न बहुगुणी कचई लिंबू जे मणिपूर राज्यात मिळतात.

कचई लिंबाचा इतिहास

मणिपूर राज्यातील उखरूल जिल्ह्यापासून सुमारे १६ किमी अंतरावर कचई हे गाव आहे. हे गाव लिंबू लागवड आणि उत्पादनासाठी प्रसिद्ध आहे. या लिंबाचा ६० वर्षांपेक्षा जुना इतिहास असल्याचा उल्लेख आढळतो. उत्तर-पूर्व भारतातील दहा बागायती उत्पादनांपैकी कचई लिंबू या नावाने प्रसिद्ध असलेल्या लिंबाला जीआय मानांकन मिळाले आहे.

जीअाय मानांकनासाठी झालेले प्रयत्न

जागतिक प्रदर्शनात मिळाले स्थान

मागील आठवड्यात १४-१६ सप्टेंबर २०१७ दरम्यान पार पडलेल्या अन्नपूर्णा-वर्ल्ड फूड ऑफ इंडिया या भारत सरकारने आयोजित केलेल्या जागतिक केले होत.

या प्रदर्शनात इतर राज्यांतील तसेच महाराष्ट्रातील वायगाव हळद, नवापूर तूरडाळ, सांगली बेदाणे, वेंगुर्ल्याचे काजू, नागपूरची संत्री, पुरंदरचे अंजीर, नाशिकची वाइन आणि मणिपूरमधील कचई लिंबू हे जीआय मानांकन मिळालेले उत्पादने ठेवण्यात आले होते. या प्रदर्शनात विदेशी व्यापाऱ्यांकडून लिंबाला सकारात्मक प्रतिसाद मिळाला आहे.

कचई लिंबाचे वेगळेपण

मिळाले वैशिष्ट्यपूर्ण हवामान

लागवडीसाठी दिले जाते प्रोत्साहन

कचई येथे दरवर्षी जानेवारी महिन्यात कचई लेमन महोत्सवाचे आयोजन केले जाते.

हा महोत्सव खरेदीदार आणि उत्पादक याची बैठक आयोजित करून या फळाविषयी जास्तीत जास्त माहिती देणे, उत्पादकांना नवीन खरेदीदार मिळवून देणे, उत्पादकांना नवीन तंत्रज्ञानाविषयी माहिती देणे, कचई लिंबू लागवडीचे क्षेत्र वाढवण्यासाठी उत्पादकांना प्रोत्साहन देणे या उद्देशाने आयोजित करण्यात येतो.

संपर्क ः गणेश हिंगमिरे, ९८२३७३३१२१ (लेखक जीआय विषयातील आंतरराष्ट्रीय तज्ज्ञ व राष्ट्रीय पुरस्कार विजेते अाहेत.)