क्रिमसन रेड द्राक्षे व करटुलीचे आंतरपीक, व्यावसायिक पीक पद्धतीचा आदर्श

एकच पीक पद्धतीत नैसर्गिक आपत्ती वा कोरोनासारख्या संकटात मोठ्या आर्थिक नुकसानीला सामोरे जावे लागते. त्यामुळे वर्षभर बहुविध पीक पद्धती निवडून (द्राक्षे, डाळिंब, कारले, टोमॅटो) राहुल रसाळ यांनी ही जोखीम कमी केली आहे. त्यातून खेळते भांडवल व रोजचे ताजे उत्पन्न सुरू राहते.
क्रिमसन रेड द्राक्षवाणाचा प्लाॅट.
क्रिमसन रेड द्राक्षवाणाचा प्लाॅट.

एकच पीक पद्धतीत नैसर्गिक आपत्ती वा कोरोनासारख्या संकटात मोठ्या आर्थिक नुकसानीला सामोरे जावे लागते. त्यामुळे वर्षभर बहुविध पीक पद्धती निवडून (द्राक्षे, डाळिंब, कारले, टोमॅटो) राहुल रसाळ यांनी ही जोखीम कमी केली आहे. त्यातून खेळते भांडवल व रोजचे ताजे उत्पन्न सुरू राहते. अर्थात, आर्थिक गणित पावसावर अवलंबून असते. प्रत्येक पिकात सरासरी किमान एक ते दोन लाख रुपयांपर्यंत खर्च येतो. शेतमालाचा ‘विंडो पीरियड’ सांभाळल्याने दर चांगले मिळतात. जागेवर येऊन व्यापारी खरेदी करतात. प्रत्येक शेतकऱ्याने आपल्या विभागानुसार पीक पद्धतीचा ‘पॅटर्न’ आखला पाहिजे, असे राहुल सांगतात. लाल रंगाची पिके राहुल सांगतात, की द्राक्षे, डाळिंब व टोमॅटो ही लाल रंगाची पिके आहेत. अशा फळांमध्ये ‘ॲटिऑक्सिडंट्‌स’ घटक चांगले असून, त्यात प्रतिकारक गुणधर्म असतात. क्रिमसन रेड हे द्राक्ष वाण कर्करोगाला प्रतिकारक आहे. जगभरातील संशोधन प्रबंधांमधून याबाबत माहिती उपलब्ध आहे. ग्राहकही ते वाचत असतो आणि त्यादृष्टीने या शेतीमालाचे महत्त्व वाढत असते. द्राक्षे

  • सुमारे २.२ एकर सुपर सोनाका, अडीच एकर माणिक चमन.
  • प्रमुख वाण क्रिमसन रेड सीडलेस. १५ एकर क्षेत्र.
  • सन २००६ पासूनच या पिकात सबसरफेस ठिबक सिंचन पद्धती.
  • १० बाय ८ फूट अंतरावर लागवड. ८० चौरस फूट क्षेत्रफळात सिंचन. गादीवाफ्यावर (बेड) डबल लॅटरल. मध्यभागी सबसरफेस सिंगल लॅटरल.
  • ‘सबसरफेस इरिगेशन’चे झालेले फायदे

  • जाड मुळ्या तयार होतात. एरवी मुळ्या पाण्याअभावी कोरड्या पडल्यास जळून जातात. झाडाचा ठरावीक भाग कोरडा होतो. त्यात खोडकिड्याचा प्रादुर्भाव होतो. पावसाळ्यात तयार होणारा ‘रूट झोन’ ‘सबसरफेस’ तंत्राद्वारे उन्हाळ्यात टिकवून ठेवला तर कोणत्याही किडीला खोड पोखरणे अशक्य होते.
  • जमिनीखाली १२ इंच खोल असल्याने बाष्पीभवनाचा दर ६० ते ७० टक्के कमी.
  • उन्हाळ्यात एक तास एक दिवसाआड (चार हजार लिटर) किंवा प्रति दिन दोन हजार लिटर पाणी दिल्याने परिणाम चांगले मिळतात
  • कनेक्टिंग सब मेन’ स्वतंत्र. सर्व झाडांना एकसमान पाणी जाईल असे नियोजन.
  • बेडवरच्या लॅटरलद्वारे नत्र- स्फुरद- पालाश तर ‘सबसरफेस’द्वारे सूक्ष्म अन्नद्रव्ये.
  • जमिनीच्या वरच्या सुमारे एक ते दीड फूट थरात पांढऱ्या मुळ्या कार्यरत राहतात. बेड, सेंद्रिय खते, स्लरी, सिंचन या सर्व बाबींचे योग्य नियोजन. त्यामुळे जमिनीत २१ टक्के कॅल्शिअम असूनही
  • मातीची सुपीकता व अन्नद्रव्ये शोषण्याची क्षमता चांगली करण्याचा प्रयत्न. मालाची टिकवणक्षमता वाढली. ‘फर्टिगेशन’ कमी लागते.
  • क्रिमसन सीडलेस वाणच का?

  • राहुल सांगतात की विकेल ते पिकेल या धर्तीवर आमची शेती आहे. या वाणाची लागवड जगभरात कमी असल्याने निर्यातीला मागणी चांगली.
  • क्रॅकिंग’ होत नाही. २० मिमी. प्रति दिन पाऊस झाला तरी प्रतिकार करू शकणारे व आमच्या हवामानाला शंभर टक्के साथ देणारे वाण.
  • कॅल्शिअम जास्त असतो तेथे चांगल्या प्रकारे येऊ शकते.
  • वाढ नियंत्रके, संजीवके यांच्या वापराची गरज नाही.
  • गोडी छाटणीच्या पुढे आम्हाला ३५ ते ४० पानांची अपेक्षा असते. म्हणून अंतर वाढवावे लागले. (१० बाय ८ फूट).
  • उत्पादकता

  • सन २००७ पासून उत्पादनात एकरी ३ ते ४ टन वाढ. एकरी उत्पादन ९ ते १० टन.
  • तीन- चार निर्यातदारांना विभागून पुरवठा. देशांतर्गत दरांपेक्षा २० ते ३० टक्के दर निर्यातीसाठी जास्त.
  • -‘विंडो पीरियड’ फेब्रुवारी ते मार्चपर्यंत. त्यानुसार काढणीचे नियोजन.
  • आखाती देश, नेदरलॅंड, युके, उर्वरित युरोप, मलेशिया व चीनमध्ये सर्वाधिक मागणी.
  • कोल्ड स्टोअरेजमध्ये ४ ते ५ महिने ठेवता येतो. त्यामुळे बिगर हंगामातही विक्री शक्य. भारतात अशा
  • हंगामात आयात होण्याच्या काळात आपल्या द्राक्षांना उठाव मिळू शकतो असे राहुल म्हणतात.
  • करटुलीचे आंतरपीक नैसर्गिक आपत्तीमुळे द्राक्षाचे नुकसान मोठे होते. खर्चही जास्त असतो. तो भरून काढण्यासाठी करटुली या रानभाजीचे आंतरपीक घेण्यात येते. कंद स्वरूपात मेमध्ये द्राक्ष बागेत सुमारे १० बाय ५ फुटांवर लागवड होते. एकदा लागवडीनंतर कंद ७ ते ९ वर्षे शेतात राहू शकतो. दरवर्षी नवी लागवड करण्याची गरज नाही. सुमारे महिनाभरानंतर उत्पादन सुरू होते. शक्यतो ऑक्टोबर छाटणीपर्यंत उत्पादन घेतले जाते. त्यानंतर सारे लक्ष द्राक्षावर केंद्रित करता येते. तशी करटुली नोव्हेंबरपर्यंत किंवा तापमान १५ अंश सेल्सिअसपर्यंत असेल तोपर्यंतही घेता येते. पुढे हे पीक सुप्तावस्थेत जाते. हंगामात आठवड्यातून दोन वेळा किंवा दर दोन -तीन दिवसांनी करटुलीची काढणी होते. राहुल म्हणतात, की करटुली हे शेतकऱ्यांचे नियमित वा सरावाचे पीक नाही. नर व मादी रोपे वेगवेगळी असतात. ती ओळखू यावी लागतात. अलीकडे मात्र अनेकांनी लागवड सुरू केली आहे. मधुमेह, कर्करोग यांना प्रतिबंध करण्याचे गुणधर्म करटुलीत आहेत. एकरी एक हजारापर्यंत झाडे असल्यास दोन टनांपर्यंत उत्पादन मिळते. त्यास मुंबई ही चांगली बाजारपेठ असून, व्यापारी जागेवरून घेऊन जातात. १०० ते १५० रुपये प्रति किलो दर मिळतो. एकरी दोन ते तीन लाख रुपये उत्पन्न मिळते. संपर्क- राहुल रसाळ, ९७६६५५०६२४

     उद्याच्या भागात- तेलकट डागविरहित डाळिंब व हुकमी कारले

    Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Related Stories

    No stories found.
    Agrowon
    agrowon.esakal.com