एम.एस्सी. मायक्रोबायोलॉजी’ पदवीप्राप्त कुंभेफळ (जि. औरंगाबाद) येथील रामेश्वर शेवाळे या युवकाने धिंगरी अळिंबी उद्योगात आश्वासक वाटचाल केली आहे. संशोधन व तंत्रज्ञानाची सुविधा असलेल्या त्यांच्या उद्योग प्रकल्पात प्रतिदिन ४० किलो ताज्या अळिंबीचे उत्पादन होतेच. शिवाय मशरूम पावडर, पापड, नूडल्स, बिस्किटे आदी मूल्यवर्धित उत्पादनांनाही चांगली बाजारपेठ देण्याचा प्रयत्न झाला आहे. औरंगाबाद शहरापासून आठ किलोमीटरवरील टाकळी वैद्य येथे रामेश्वर शेवाळे या तरुणाने धिंगरी अळिंबी उद्योग प्रकल्प सुरू केला आहे. नुट्रीमिस्ट मशरूम उत्पादन, संशोधन व प्रशिक्षण या नावाने शेवाळे यांनी कंपनी उभारली आहे. या ठिकाणी धिंगरी म्हणजे ऑयस्टर अळिंबीचे ते उत्पादन घेतात. नोकरीतील अनुभवाचा उपयोग जालना जिल्ह्यातील माळतोंडी (ता. मंठा) हे शेवाळे यांचे मूळ गाव. वडील अल्पभूधारक शेतकरी. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ, औरंगाबाद येथून एम.एस्सी. मायक्रोबायॉलॉजी शाखेची पदवी घेतलेल्या शेवाळे यांनी सुमारे १९ वर्षे दोन बहुराष्ट्रीय कंपन्यांमध्ये नोकरीचा अनुभव घेतला. त्यानंतर आपल्याकडील ज्ञानाचा वापर करून स्वतःच उद्योजक होण्याचे त्यांनी ठरवले. अधिक अभ्यासाअंती ‘ऑयस्टर मशरूम’ हाच पर्याय त्यांना योग्य वाटला. व्यवसायाची वाटचाल १) पुणे येथील कृषी महाविद्यालयातून अळिंबी उत्पादनाचे तीन दिवसीय, तर हिमाचल प्रदेशातील सोलन येथील मशरूम संशोधन संचालनालयातून सहा दिवसांचे प्रशिक्षण घेत व्यवसायाचा पाया पक्का केला. हिमाचल प्रदेशातील काही अळिंबी प्रकल्पांना भेटी देत ज्ञानात भर घातली. २) सध्या टाकळी वैद्य येथे भाडेतत्त्वावरील चार हजार चौरस फूट जागेत उत्पादन होते. जालना रस्त्यावरील अन्य ठिकाणी प्रशिक्षण केंद्र व मार्केटिंग सुविधेसाठी कार्यालय सुरू केले आहे. ३) व्यवसायात सुमारे सात जणांना थेट रोजगार दिला आहे. शिवाय, मूल्यवर्धित उत्पादने तयार करण्याचे काम स्थानिक महिला बचत गटांना देण्यात येत असल्याने त्यांनाही अप्रत्यक्ष रोजगार मिळाला आहे. ४) प्रकल्प उभारण्यासाठी सुमारे साडेसहा लाख रुपयांचे भांडवल लागले आहे. शेवाळे सांगतात, की धिंगरी मशरूमचे उत्पादन चीन, अमेरिका, तैवान आदी देशांत अधिक होते, त्या तुलनेत आपल्याकडे ते फार कमी आहे. वास्तविक या मशरूममध्ये औषधी गुणधर्म भरपूर आहेत. यात जीवनसत्त्व बी, लोह, जस्त, स्फुरद, अँटिऑक्सिडंट्स भरपूर आहेत. उत्पादन, मार्केटिंग, विक्री
मार्केट
प्रशिक्षणातून उत्पन्न मशरूम प्रकल्प चालवण्याच्या दृष्टीने अतिरिक्त उत्पन्न म्हणून प्रशिक्षणाची जोड शेवाळे यांनी दिली आहे. अनेक इच्छुकांनी त्यांच्याकडे सशुल्क प्रशिक्षणाचा लाभ घेतला आहे. अन्य राज्यांतही शेवाळे प्रशिक्षणासाठी जातात. मशरूम उत्पादनातील ठळक बाबी
संपर्क - रामेश्वर शेवाळे - ९६०७६६६६३५ (लेखक औरंगाबाद येथे जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी आहेत.)
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.